Με ιδιαίτερη υπερηφάνεια εγκαινιάζουμε σήμερα με τον πιο επίσημο, τον πιο υπεύθυνο και τον πιο ουσιαστικό τρόπο, μέσα από τον Κοινοβουλευτικό διάλογο, μία πρωτοβουλία εξαιρετικά σημαντική για την ενίσχυση και την προαγωγή της δημόσιας δωρεάν παιδείας. Σημαντική γιατί αντιπροσωπεύει ένα παράδειγμα κινητοποίησης και συνεργασίας της Κοινωνίας των Πολιτών με το κράτος, με κοινό στόχο την προαγωγή του κοινού καλού, της εκπαίδευσης και της μόρφωσης της επόμενης γενιάς, και που προστίθεται σε άλλες για να ενισχύσει την εθνική προσπάθεια, την προσπάθεια όλων μας, για τη συνολική αναβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης στη χώρα μας.
Θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω πρώτα με τρεις φιλοσοφικού τύπου παρατηρήσεις, γενικά για την Παιδεία – χωρίς να μπω, θα αδικούσα άλλωστε, νομίζω, και το πνεύμα της δωρεάς του Ιδρύματος να μπω συνολικά σε όλες τις πτυχές της κυβερνητικής πολιτικής για την Παιδεία. Αλλά νομίζω ότι αξίζει να σταθούμε σε τρεις φιλοσοφικές παρατηρήσεις για το προς τα πού πρέπει να πάει η Παιδεία ή τι μαθήματα μπορεί κανείς να αντλήσει και από αυτή τη Σύμβαση δωρεάς.
Η πρώτη έχει να κάνει καθεαυτή με την κουλτούρα της δωρεάς. Μια κουλτούρα η οποία υπήρχε με τεράστια ένταση στη χώρα μας, αντανακλάται στα Πανεπιστημιακά κτήρια. Σπούδασα στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η δωρεά του Μαρασλή είναι εκεί. Στους μεγάλους δωρητές του Μετσόβου, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Γυρνώντας τον κόσμο –πρόσφατα είχε τύχη να το αναφέρω και από αυτό το βήμα – είχα το τεράστιο προνόμιο, κατά τη γνώμη μου, -μακάρι να το δουν όλοι οι Έλληνες αυτό- να βρεθώ στην Αλεξάνδρεια να πάω στο ελληνικό τετράγωνο να δω το Αβερώφειο και το Τοσιτσαίο. Αυτά τα τεράστια ονόματα των μεγάλων δωρητών της χώρας έπαιξαν τεράστιο ρόλο για να μπορέσουμε να στηρίξουμε το σύστημα Παιδείας. Επιτρέψτε μου να πω με απόλυτη ειλικρίνεια και μέσα από την καρδιά μου, κύριε Παπαδημητρίου, προσθέτετε το δικό σας όνομα σε αυτά τα ονόματα με αυτή την τεράστια κίνηση που κάνατε σαν Ίδρυμα Ωνάση και η πολιτεία σας ευχαριστεί για αυτό.
Προσθέτω όμως σε αυτό, επειδή ακούστηκε και από την αντιπολίτευση και επιτρέψτε μου να πω, σωστά: σε καμία των περιπτώσεων αυτή η κίνηση δεν έρχεται να υποκαταστήσει την αυτονόητη ευθύνη και υποχρέωση του κράτους να στηρίξει την κοινωνία και να ενισχύσει το σύστημα πρόνοιας. Σε καμία των περιπτώσεων. Οφείλουν να γίνουν τα αυτονόητα, οφείλουν να γίνουν και τα δύο. Το ένα χέρι νίβει το άλλο. Και υπό αυτή την έννοια, επειδή πολύ σωστά αναφέρθηκαν τα προβλήματα στις σχολικές υποδομές, τα οποία είναι μεγάλα, και επιτρέψτε μου να πω πρώτος εγώ, έχει τύχει να αναφέρω όταν βάζουμε διαδραστικούς πίνακες με δεδομένο το τεράστιο ενδιαφέρον το οποίο έχουμε για την τεχνολογία στις σχολικές αίθουσες, είναι όντως αντιφατική η εικόνα -ο ευγενέστερος όρος είναι ο όρος «αντιφατική»- να βλέπεις από τη μία ένα διαδραστικό πίνακα του 2025 και από την άλλη ένα σοβά να πέφτει. Ναι, είναι αντιφατικό, είναι πρόβλημα.
Έχουμε 12.710 σχολεία. Έχει απεμπολήσει το κράτος την υποχρέωσή του να τα στηρίξει; Σε καμία των περιπτώσεων. Τυπικά είναι ευθύνη των Δήμων, ανήκουν στους 332 δήμους της χώρας. Μείναμε σε αυτό; Πρόσφατα ανακοινώσαμε, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, τη δημιουργία του προγράμματος «Μαριέττα Γιαννάκου». Ξεκίνησε με 250 εκατομμύρια, πήρε το όνομα της αείμνηστης προκατόχου μου, είναι 350 εκατομμύρια ήδη αυτό το πρόγραμμα –προστέθηκαν και 100 εκατομμύρια μέσω των τραπεζών. Πριν από λίγες ημέρες ανακοινώσαμε άλλο ένα πρόγραμμα για την ενεργειακή αναβάθμιση των σχολείων με τον κύριο Σκυλακάκη, το πρόγραμμα «Αθηνά», άλλα 30 εκατομμύρια. Διαρκώς θα προστίθεται το ένα ποσό μετά το άλλο για να φτάσουμε στους αριθμούς που πρέπει, γιατί όταν αναφέρω «12.710 σχολικές μονάδες», αντιλαμβάνομαι, πρώτος εγώ, ότι ακόμη και 380 εκατομμύρια που είναι το άθροισμα δεν φτάνουν για να τη στηρίξουν. Χρειάζεται πολύ, πολύ παραπάνω.
Αλλά από κάπου ξεκινάς, κυρίες και κύριοι. Και αυτό το λέω γιατί ο καθένας μας πρέπει να έχει επίγνωση από πού έρχεται, τι λέει, τι εκπροσωπεί σήμερα και πού πάει. Σε προηγούμενες κυβερνήσεις -γιατί κι άλλα κόμματα κυβέρνησαν- εδόθησαν αυτά τα ποσά ή αντίστοιχα ποσά για να στηριχθούν οι σχολικές υποδομές. Και εάν ναι, πώς και πόσα. Ή αντιστοίχως προσπαθούμε να κινητοποιήσουμε την Κοινωνία των Πολιτών για να μπορέσουμε να στηρίξουμε τα σχολεία μας ακόμη περισσότερο. Και αυτό οφείλουμε να το κάνουμε και ευελπιστούμε να βρούμε κι άλλους δωρητές, ναι, αγκαλιάζοντάς τους για να μπορέσουμε σωρευτικά να βοηθήσουμε όσο πιο πολλά παιδιά σε όσο πιο πολλά σχολεία. Δεν έρχεται κανείς να απεμπολήσει την κυρίαρχη ευθύνη του κράτους: έρχεται να προσθέσει. Και εδώ, επιτρέψτε μου, να πω ότι προσθέτοντας ενίοτε πολλαπλασιάζεις. Και αυτό είναι που θέλουμε να πετύχουμε.
Αυτή είναι η πρώτη φιλοσοφικού τύπου παρατήρηση.
Η δεύτερη έχει να κάνει με το πόσο γρήγορα αλλάζει ο κόσμος. Και με το πώς ειδικά στον χώρο της Παιδείας, στον χώρο της Εκπαίδευσης, διοχετεύτηκε το σύνολο των ιδεοληψιών της μεταπολίτευσης. Η πιο προβληματική επιλογή για την Παιδεία, κατά τη γνώμη μου, είναι η ακινησία. Η πιο προβληματική επιλογή γενικά, θα έλεγα. Και αυτό γιατί είναι μία αυτάρεσκη επιλογή, η οποία κεκαλυμμένα έρχεται να πει ότι «όλα, βασικά, πάνε καλά, δεν πρέπει να πειράξουμε τίποτα, πρέπει να συνεχίσουμε έτσι όπως πάμε». Ίσα-ίσα μπορούμε να λέμε και τα πράγματα με τις ίδιες ορολογίες και με τις ίδιες πρακτικές που λέγαμε τη δεκαετία του ’70, τη δεκαετία του ‘80.
Αυτό έρχονται να το αναιρέσουν από τις βασικές επιστήμες, από τη Θερμοδυναμική, την εντροπία, από τον δεύτερο νόμο, όπου λέει ότι «για να κρατήσεις κάτι αυτούσιο πρέπει διαρκώς να το αλλάζεις». Πιο λογοτεχνικά το έχει πει ο Λαμπεντούζα στο Γατόπαρδο για τον κόσμο που έφευγε και λέει ότι «όλα για να μείνουν ίδια όλα πρέπει να αλλάξουν».
Πρέπει διαρκώς να αλλάζουμε τους εαυτούς μας. Διαρκώς να αμφιβάλλουμε για τους εαυτούς μας. Πρώτοι εμείς. Διαρκώς να βελτιώνουμε τους εαυτούς μας. Και από την εποχή της αυταρέσκειας να πάμε στην εποχή της περιέργειας. Και εκεί που λέμε «γιατί;», να πούμε «γιατί όχι;». Και δεν υπάρχει εδώ ωραιότερο πείραμα, ωραιότερη εμπειρία για να το αφουγκραστείς αυτό. Εγώ θα πω δύο: Η μία είναι αυτή που είχα την περασμένη εβδομάδα πηγαίνοντας στην Πολωνία -πρώτη φορά έτυχε να πάω- στο Συμβούλιο Υπουργών στη Βαρσοβία, όπου έβλεπα όλον αυτόν τον κόσμο της Ανατολικής Ευρώπης, το πόσο γρήγορα αναπτύσσεται σε σχέση με το πώς αναπτυσσόταν ή πώς εμείς το θεωρούσαμε ότι θα αναπτυχθεί όταν ήμουν εγώ μαθητής στη θέση αυτών των παιδιών. Πώς μιλούσαμε για αυτές τις χώρες; Πώς τις αντιλαμβανόμασταν, τα εκπαιδευτικά τους συστήματα; Και πού είναι τώρα; Πού πάνε τώρα; Πόσο γρήγορα τρέχουν; Ενώ εμείς εδώ αναπαράγαμε την τοξικότητα του διχασμού στην ελληνική δεκαετία της κρίσης και χρειαζόμασταν τρία μνημόνια εκεί που άλλες χώρες που είχαν προβλήματα χρειαζόντουσαν ένα, αυτές οι χώρες έτρεχαν. Και τώρα πρέπει εμείς να τρέξουμε. Γιατί; Για να μπορέσουμε να πετύχουμε –και αυτή είναι η τρίτη φιλοσοφική παρατήρηση- όλα αυτά τα οποία ένα σύστημα παιδείας πρέπει και οφείλει να πετυχαίνει: να είναι ο βασικός ιμάντας κοινωνικής κινητικότητας της χώρας.
Αυτό ήταν το ελληνικό όνειρο μετά τον πόλεμο. Το βιώνει και το βίωσε κάθε ελληνική οικογένεια στα οικογενειακά τραπέζια. Ποιο ήταν το όραμά της; Το κάθε παιδί, η κάθε επόμενη γενιά να τα πάει καλύτερα από την προηγούμενη. Και αυτό επετεύχθη μέσα από τη δημόσια εκπαίδευση. Αυτό όμως για να γίνεται, πρέπει διαρκώς να αλλάζει, διαρκώς να βελτιώνεται με τους όρους αυτής της διαρκούς κίνησης που είπα πριν -ανέφερα τη μία διάσταση που ήταν οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Η άλλη διάσταση είναι, πολύ απλά, να κατεβάσετε όλοι στα κινητά σας τηλέφωνα μία εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης -αν δεν το έχετε κάνει ήδη- π.χ. το Chat GPT και να το ενεργοποιήσετε και να αρχίσετε να μιλάτε με την εφαρμογή και (να βλέπετε) το πόσο γρήγορα αυτή βελτιώνεται. Ο κόσμος αλλάζει εκθετικά με μία εκθετική καμπύλη. Εμείς σκεφτόμαστε γραμμικά. Άρα δεν αρκεί ούτε καν η γραμμική αντιμετώπιση αυτού που έρχεται, πρέπει να βγούμε -αν θέλετε- έξω από τη ζώνη στην οποία έχουμε κινηθεί μέχρι σήμερα, και να αλλάξουμε πάρα πάρα πολλά πράγματα, ειδικά στο χώρο της Παιδείας για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε καλύτερα.
Ειδικά όμως σε ότι αφορά τον ιμάντα κοινωνικής κινητικότητας, επιτρέψτε μου να πω, επειδή δημιουργούνται πολλές παρεξηγήσεις με πολλά πράγματα και ακούγεται η λέξη αριστεία. Αριστεία σημαίνει συμπερίληψη. Οι λέξεις αυτές οφείλουν να είναι συνώνυμες σε οποιοδήποτε εκπαιδευτικό σύστημα, ειδικά σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα του 21ου αιώνα. Αριστεία με απόλυτους όρους δεν υπάρχει για κανέναν, γιατί τελειότητα δεν υπάρχει για κανέναν, σε τίποτα. Υπάρχει μόνο η πορεία προς το καλύτερο. Υπάρχει μόνο ένα εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο σου επιτρέπει να απελευθερώσεις την καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου. Να γίνεις λίγο καλύτερος και σίγουρα να μη γίνεις μόνο για σένα, να γίνεις και για τους άλλους.
Η δουλειά που έχουμε να κάνουμε και η δουλειά που θέλουμε να κάνουμε και που καλέσαμε το Ίδρυμα Ωνάση για να την κάνουμε μαζί εδώ δεν είναι να υψώσουμε νοητά τείχη υψηλών επιδόσεων: είναι να βοηθήσουμε το κάθε παιδί να απελευθερώσει την καλύτερη δυνατή εκδοχή του εαυτού του. Άλλωστε, το τελευταίο διάστημα, η τεχνολογία μάς διδάσκει την κουλτούρα της προσωποποιημένης μάθησης, της αυτοβελτίωσης, όπως ακριβώς ενυπάρχει στην ειδική αγωγή και άρα αυτό θα πρέπει να αφορά το κάθε παιδί, σε ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα.
Εδώ απλώς να πω -γιατί δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό σε σχέση με αυτές τις διαστάσεις που έβαλα, τις φιλοσοφικές, για να περάσω μετά στη Σύμβαση- ότι η πρώτη είναι, πως επειδή άκουσα από κομμάτι της αντιπολίτευσης, ειδικά από την αριστερά να διαφωνεί αμιγώς με τα Πρότυπα σχολεία, να πω εδώ ότι τα Ωνάσεια δεν είναι αυτό. Έχουν στοιχεία από τα Πρότυπα σχολεία. Υπάρχει 40% έως 60% εντοπιότητα και υπάρχουν και άλλες μεταβολές. Υπάρχει οι ευαλωτότητα των περιοχών.
Με πολύ έκπληξη -επειδή ανέφερα πριν το Chat GPT με το οποίο και εγώ πειραματίζομαι όπως αντιλαμβάνεστε- θα καταθέσω στα πρακτικά ότι στη Σοβιετική Ένωση υπήρχαν, από ότι φαίνεται, Πρότυπα σχολεία. Βλέπω εδώ, Φυσικομαθηματικά και Τεχνικά Πρότυπα Σχολεία, Shkola Kolmogorova (Kolmogorov Boarding School) στη Μόσχα, το οποίο απαιτούσε εξετάσεις και μάλιστα πάρα πολύ δύσκολες. Το ίδιο πράγμα και τα αθλητικά σχολεία και ήταν «φυτώρια αριστείας», λέει εδώ, «προετοιμάζοντας επιστήμονες, στρατιωτικούς, καλλιτέχνες, αθλητές με εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία επιλογής». Δηλαδή, έρχεται τώρα κομμάτι της Ελληνικής Βουλής να αρνηθεί πράγματα τα οποία ίσχυαν ακόμη και στη Σοβιετική Ένωση 100 χρόνια πριν; Κατατίθεται στα πρακτικά.
Και δεύτερον, άκουσα την τοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ αντιλαμβάνεστε ότι θα παραβιάσω ανοιχτές θύρες. «Κύρωση Σύμβασης δωρεάς μεταξύ του Κοινωφελούς Ιδρύματος ‘Αλέξανδρος Ωνάσης’, του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου και του Ελληνικού Δημοσίου», 27/09/2018, ευρεία πλειοψηφία ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, Νέα Δημοκρατία, Δημοκρατική Συμπαράταξη, Ποτάμι. Η δωρεά ήταν 70 εκατομμύρια ευρώ, είχε στόχο τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, τη λειτουργία Σύγχρονου Εθνικού Κέντρου Μεταμοσχεύσεων, καθώς και Εθνικού Παιδικού Καρδιοχειρουργικού Κέντρου. Εκείνη την ημέρα ο κύριος Ξανθός, στη Βουλή, ανέφερε: «η δωρεά αυτή είναι ψήφος εμπιστοσύνης στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας και πολύ σημαντική προσφορά». Ο τότε εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Δέδες, υπογράμμισε ότι «η δωρεά είναι μια σοβαρή παρέμβαση, με την έννοια της απόδοσης μεγάλου έργου στην ελληνική κοινωνία». Και σε συνέντευξή του στο ΒΗΜΑ στις 18/11/2018, ο κύριος Ξανθός επεσήμανε ότι «οι δωρεές αυτές είναι ζωτικής σημασίας για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των υποδομών του ΕΣΥ» λέγοντας: «είμαστε ευγνώμονες για τις δωρεές των ιδρυμάτων, γιατί υπηρετούν ένα πολιτικό σχέδιο ενδυνάμωσης και όχι παθητικής ιδιωτικοποίησης του δημοσίου συστήματος Υγείας».
Προσυπογράφω. Και νομίζω ότι καλό θα ήταν να προσυπογράψουν όλοι. Το ψηφίσαμε εμείς τότε, δεν φοβηθήκαμε, δεν διστάσαμε, δεν είχαμε απόκλιση δημόσιου και ιδιωτικού λόγου. Σας τιμώ, κύριε Καραναστάση, επειδή μιλάτε μέσα από την ψυχή σας και όταν συμφωνούμε και όταν διαφωνούμε, τιμάτε το Κοινοβούλιο με τη στάση σας. Μακάρι να σας μιμηθούμε όλοι σε αυτό. Εγώ θα πω ότι πρέπει να μιλάμε όλοι μας περισσότερο μέσα από την ψυχή μας, γιατί το να έχουμε διαφορετική ατομική στρατηγική για εμάς και διαφορετικό δημόσιο λόγο για τις ιδεοληψίες μας, είναι πολύ άδικο ειδικά για έναν ευαίσθητο χώρο όπως η Παιδεία.
Φυσικά το τανγκό θέλει δύο -ή παραπάνω στη συγκεκριμένη περίπτωση. Εδώ λοιπόν θα πω ότι σε ό,τι μας αφορά -ακριβώς για να μην αδικήσουμε την τεράστια δωρεά που γίνεται από το συγκεκριμένο Ίδρυμα- με πολύ ανοιχτό πνεύμα, κάναμε αλλαγές. Κάτσαμε στις επιτροπές, μελετήσαμε πράγματα, τροπολογίες που μας ήρθαν από το ΠΑΣΟΚ, ακούσαμε τους πάντες, όλους, τις τοποθετήσεις της «Πλεύσης Ελευθερίας». Οπουδήποτε υπήρξε διάσταση άποψης που καταλάβαμε ότι έπρεπε να ενσωματωθεί για να είναι κτήμα όλων αυτό, ενσωματώνεται, ανεξάρτητα από την ψήφο σήμερα. Γιατί στο τέλος της ημέρας αυτό το οποίο πρέπει να κατακτήσουμε και πρέπει να πετύχουμε είναι αυτά τα σχολεία να γίνουν κτήμα όλου του ελληνικού λαού. Θέλουμε να σηκώσουμε όλο το σύστημα προς τα πάνω, όχι να το κατεβάσουμε μαζί προς τα κάτω, και για αυτό απαιτείται να το αγκαλιάσουμε όλες και όλοι.
Τώρα για να μπω στη συγκεκριμένη Σύμβαση. Το μοντέλο είναι αυτό το οποίο ανέφερα πριν και το οποίο είχε υπερψηφιστεί -και από κόμματα που σήμερα δεν ψηφίζουν- το 2018 για τον χώρο της Υγείας με αντίστοιχη θεσμική αρχιτεκτονική, το μοντέλο του Ωνάσειου Νοσοκομείου. Δανειζόμαστε πράγματα και από το μοντέλο των Προτύπων. Αλλά το μοντέλο των Προτύπων, όπως ξέρετε, δεν έχει υποχρεωτική εντοπιότητα για ένα μεγάλο ποσοστό, που, ναι, είναι μία πάρα πολύ σωστή ιδέα και πρόταση. Θα έχουμε όμως και άλλα πράγματα τα οποία θα ενσωματωθούν εδώ.
Καταρχήν να πω ότι επειδή έχουν ακουστεί πάρα πολλά -και ξέρετε ότι δεν επικαλούμαι την ορολογία αυτή συχνά- «fake news»: κανένα παιδί δεν φεύγει από αυτά τα σχολεία, όσα παιδιά φοιτούν εκεί θα αποφοιτήσουν εκεί. Να προσθέσω, -το είπε πολύ ωραία ο Πρόεδρος του Ιδρύματος στις επιτροπές- θα υπάρξει ψηφιακή μέριμνα για όλα εκείνα τα παιδιά τα οποία θα θελήσουν να συμμετάσχουν στις εξετάσεις οι οποίες δεν θα είναι ίδιες με τις εξετάσεις των Προτύπων, θα είναι άλλες, με άλλη διάσταση. Ακριβώς επειδή πιστεύουμε στην πολυτυπία. Η Σιγκαπούρη, που έχει ένα εξαιρετικό εκπαιδευτικό σύστημα, λέει ότι αδικούμε τα παιδιά όταν υπάρχει ακριβώς η ίδια διαδρομή, όχι ένα μέγεθος για όλα τα παιδιά, γιατί πρέπει να βοηθήσεις το κάθε παιδί στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Θέλουμε λοιπόν να δούμε πώς μπορεί αυτό να εμπλουτίσει το σύστημα.
Υιοθετούμε λοιπόν αυτή την ιδέα, η οποία θα υπάρξει και σε ό,τι αφορά τα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία -εγώ θα σας πω συνολικά για τις εξετάσεις που αφορούν και τα Πρότυπα σχολεία. Έχουμε δημιουργήσει την υποδομή του ψηφιακού φροντιστηρίου τα τελευταία χρόνια, θα τη διευρύνουμε και εμείς. Είναι μία ιδέα την οποία καταλάβαμε, ακούσαμε, μελετήσαμε μετά τις επιτροπές, είναι μία ιδέα η οποία πρέπει να εφαρμοστεί ευρύτερα.
Και βέβαια τα σχολεία αυτά ανοίγουν και στα όμορα σχολεία για τους ομίλους και τα σύνολα. Θα δράσουν δηλαδή σαν κοινωνικοί πολλαπλασιαστές στις συγκεκριμένες περιοχές οι οποίες έχουν κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις.
Εγώ να πω ότι δεν συμπαθώ αυτή την ορολογία «υποβαθμισμένες περιοχές», καμία περιοχή δεν είναι υποβαθμισμένη. Είναι περιοχές οι οποίες έχουν συγκεκριμένες ευαλωτότητες και κάποιες τυγχάνει να τις ξέρω και προσωπικά πολύ καλά. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο, λοιπόν, επικαλούμαι και αυτή την ορολογία.
Οι ευαλωτότητες αυτές, όμως, δεν είναι το πεπρωμένο των περιοχών αυτών, μπορούν να αλλάξουν και είναι πάρα πολύ σπουδαίο όπου και οι Δήμαρχοι ήρθαν στις επιτροπές, προσέθεσαν ιδέες, προσέθεσαν απόψεις, τις υιοθετήσαμε και θα πάμε μαζί να στήσουμε αυτό το νέο οικοδόμημα. Γιατί; Γιατί αυτό το οποίο θα δούμε εκεί βασικά το θέλουμε για παντού. Πρέπει να σηκώσουμε όλο το σύστημα προς τα πάνω. Πρέπει να μάθουμε από το κάθε σχολείο, από την κάθε περίπτωση και να δράσουμε βελτιωτικά.
Θα κλείσω λέγοντας ότι για εμάς αυτό είναι μια πάρα πολύ σπουδαία κατάκτηση. Ότι ερχόμαστε να κυρώσουμε αυτή τη Σύμβαση από την Ελληνική Βουλή και να εφαρμόσουμε το πολύ πετυχημένο μοντέλο της δωρεάς του Ιδρύματος Ωνάση στην Υγεία και στην Παιδεία.
Θα αδικούσε όλα τα παιδιά και όλες τις περιοχές αν όλοι μαζί δεν το αγκαλιάσουμε. Θα αδικούσε αυτή την τεράστια χειρονομία, αν δεν αφήσουμε αυτά τα σχολεία όχι απλώς να πετύχουν, αλλά να ανθίσουν. Για αυτόν τον λόγο ας το κάνουμε όλοι μαζί.
Σας ευχαριστώ πολύ.