Σας ευχαριστώ πολύ κύριε Πρόεδρε.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Είμαστε πλέον στην τελική ευθεία για την ψήφιση ενός νομοσχεδίου το οποίο επιχειρεί να σπρώξει τους δείκτες του ρολογιού της Ανώτατης Εκπαίδευσης στον 21ο αιώνα. Λέει ένα βιβλίο το οποίο θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι «ο ρόλος των όποιων ασκούν πολιτική πρέπει να είναι να προσπαθούν να συγχρονίσουν το εσωτερικό τους ρολόι με το ρολόι της ιστορίας». Μακάρι να ίσχυε το ίδιο εδώ. Και αυτό διότι στην πραγματικότητα ερχόμαστε προσερχόμαστε σε αυτή τη συζήτηση με θεμελιώδη τη διάσταση της καθυστέρησης.

Είμαστε, εκ των πραγμάτων, μία από τις ελάχιστες χώρες στον κόσμο -ενδεχομένως μόνοι μας μαζί με την Κούβα, όπως αναφέραμε χθες- που αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει απαγόρευση σε σχέση με τη δυνατότητα να λειτουργήσει και μη ελληνικό δημόσιο σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης. Πολλές όμως από τις διατάξεις αυτού του νομοσχεδίου δεν έχουν βρει το χώρο που θα έπρεπε σε αυτή τη συζήτηση, οπότε θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω με αυτές, ακριβώς επειδή κατά τη κρίση μας δεν επιδέχονται και επί ουσιαστικών διαφοροποιήσεων. Διότι, στη μία διάσταση αυτής της κουβέντας χρησιμοποίησε τον Φροϋδικό όρο «τοτέμ» και «ταμπού», αλλά ειδικά σε ό,τι αφορά τις διατάξεις που έχουν να κάνουν με τα Δημόσια Πανεπιστήμια θα χρησιμοποιήσω έναν άλλο Φροϋδικό όρο, «τον ναρκισσισμό των μικρών διαφορών». 176 από τα 205 άρθρα του νομοσχεδίου αυτού αφορούν το ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμια.

Σε ό,τι αφορά το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο όπως λέει ο Μπαλζάκ «τα πράγματα είναι εύγλωττα δεν χρειάζεται να είμαι εγώ»: ο Πρύτανης του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου είπε ότι «είναι ιστορική στιγμή για το Δημοκρίτειο». Η πρόταση είναι από το ίδιο το Δημοκρίτειο, η πρόταση αυτή έχει εγκριθεί από την Ανεξάρτητη Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) και η πρόταση αυτή έχει αγκαλιαστεί από τη Σύνοδο των Πρυτάνεων, έχει αγκαλιαστεί γενικότερα. Εμείς, δε, είμαστε απολύτως διατεθειμένοι να ενσωματώσουμε και νομοτεχνικές παρεμβάσεις που έχουν δοθεί και από την αντιπολίτευση και θα το κάνουμε με πολύ θετικό πνεύμα, όπως θέλουμε και το έχουμε πει από την πρώτη ημέρα. Δεν μπορώ να σκεφτώ έναν λόγο γιατί αυτό να μην το ψηφίσει κανείς ιδιαίτερα δε συσχετιζόμενο αυτό με το γεγονός ότι σε ό,τι αφορά το Διεθνές Πανεπιστήμιο ότι σκοπεύουμε να το στηρίξουμε περαιτέρω όπως έχουμε συζητήσει ήδη με τις πρυτανικές του αρχές και με πρόσθετες ενέργειες που θα γίνουν εκεί σε συνεργασία μαζί τους.

Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ). Κοινό στοιχείο σε προγράμματα πολλών από εμάς. Στο δικό σας πρόγραμμα είναι στη σελίδα 77.  Το ΕΑΠ είναι κάτι το οποίο εδώ και 30 περίπου χρόνια θέλουμε να το δούμε να ισχυροποιείται περισσότερο, να αναπτύσσεται περισσότερο και -εγώ θα πω σε ό,τι αφορά το Υπουργείο Παιδείας- να αυτονομείται περισσότερο. Ο Υπουργός Παιδείας διορίζει τον Πρόεδρο, παύει αυτό να ισχύει με τούτο το νομοσχέδιο. Θα γίνει ένα κανονικό, όπως τα υπόλοιπα 23 Πανεπιστήμια. Γιατί να μην το στηρίξει κάποιος αυτό; Για ποιο λόγο; Με ποιο πολιτικό επιχείρημα;

Πάμε μετά στις υπόλοιπες διατάξεις που αφορούν τα Ελληνικά Δημόσια Πανεπιστήμια. Οι διατάξεις αυτές έχουν προκύψει στη συντριπτική τους πλειοψηφία έπειτα από εκτενή συζήτηση με τη Σύνοδο των Πρυτάνεων. Ποιος το λέει αυτό; Η Σύνοδος των Πρυτάνεων στη συζήτηση στην επιτροπή με τους φορείς. Και βέβαια πολλές από αυτές τις διατάξεις αντανακλούν ένα αναγκαίο πνεύμα διεθνοποίησης, ανοίγματος του ελληνικού Δημοσίου Πανεπιστημίου, πράγματα αυτονόητα. Χαίρομαι που είπατε πριν κ. Μάντζο ότι είστε υπέρ των συμπράξεων των ελληνικών Δημοσίων Πανεπιστημίων με μεγάλα Πανεπιστήμια του εξωτερικού, αυτές έχουν ήδη ξεκινήσει σε ερευνητικό επίπεδο. Εμείς θέλουμε να γίνουν ακόμη περισσότερες και σε ό,τι αφορά τα κοινά προγράμματα, τα κοινά μεταπτυχιακά. Υπάρχει σχετικό άρθρο στο νόμο, ελπίζω να το ψηφίσουμε όλοι. Το άρθρο αυτό τι προβλέπει ως απόκλιση από το παρελθόν; Τη δυνατότητά μας να χρηματοδοτούμε αυτά τα προγράμματα. Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης εμείς θα έρθουμε αυτές τις συμπράξεις να τις στηρίξουμε περαιτέρω. Ο βασικός μηχανισμός διεθνοποίησης του συστήματος Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν, είναι και θα είναι το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο. Και θα προκύψουν με αυτόν τον τρόπο, κατά την κρίση μας και από αυτά που έχουμε δει ήδη και από συζητήσεις που έχουμε κάνει, κοινά μεταπτυχιακά με κορυφαία Πανεπιστήμια του εξωτερικού από κοινού με τα ελληνικά Δημόσια Πανεπιστήμια. Γιατί να διαφωνήσει κανείς με αυτό;

Και επειδή αναφέρθηκε το ένα προς ένα από την αντιπολίτευση, εδώ να καταθέσω τα στοιχεία σε ό,τι αφορά τους διορισμούς των μελών ΔΕΠ –τα πήρα από την ΕΘΑΑΕ- 31/8 του 2019 τα μέλη ΔΕΠ ήταν 10.051, 31/8 του 2022 ήταν 10.151 (εκατό παραπάνω). Κατατίθεται στα πρακτικά. Επί της ουσίας, το «ένα προς ένα» έχει τηρηθεί, απλώς εμείς θέλουμε να σφυρηλατήσουμε αυτό το πράγμα ως υποχρέωση για περαιτέρω στήριξη των ελληνικών Δημοσίων Πανεπιστημίων.

Εδώ να πω, επειδή στη συζήτηση μονοπώλησε σε ό,τι αφορά τα Δημόσια Πανεπιστήμια η διάσταση της χρηματοδότησης, τα έχουμε αναφέρει. Η χρηματοδότηση σε ό,τι αφορά τα λειτουργικά έξοδα των Πανεπιστημίων έχει αυξηθεί από το 2018 κοντά 50% είμαστε στα 133, 5 εκατομμύρια ευρώ. Δίνουμε περίπου 250 εκατ. το χρόνο για σίτιση και στέγαση.

Ο Πρωθυπουργός  ανέφερε την περασμένη Παρασκευή για την περαιτέρω στήριξη των περιφερειακών Πανεπιστημίων ότι το επίδομα στέγης αυξάνεται, ήταν 1.500 και 2.000 ευρώ. Στα περιφερειακά Πανεπιστήμια θα γίνει κατά αντιστοιχίαν 2.000 ευρώ και 2.500 ευρώ, ακριβώς για να στηρίξουμε τα περιφερειακά Πανεπιστήμια τα οποία σε ό,τι αφορά το Δημοκρίτειο στηρίζονται θεσμικά και με αυτόν τον νόμο. Και όπως είχα την ευκαιρία να ανακοινώσω και στη Σύνοδο των Πρυτάνεων, επειδή αναφέρθηκε το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, εγώ θα πω, όχι μόνο το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, για κάθε Πανεπιστήμιο θα υπάρξει αυτό το πλάνο ανάπτυξης για να μπορέσουν, πραγματικά, να ανοιχτούν, να διεθνοποιηθούν περαιτέρω.

Υπάρχουν διατάξεις μέσα στο νόμο, οι οποίες νομίζω ότι έχουν -πίσω από την τεχνική δυσκολία της ανάγνωσης – πίσω τους πολύ ζουμί. Μία από αυτές  χαρακτηριστικά ας μου επιτραπεί να την απομονώσω, έχει να κάνει με τη δυνατότητα να έρχονται για βραχείες περιόδους σπουδών ξένοι φοιτητές στη χώρα μας, πέραν του Erasmus, μη Ευρωπαίοι. Αυτό προέκυψε, ως σκέψη, ανάμεσα σε άλλα από μία στατιστική την οποία είδαμε. Είμαστε όγδοοι στον αριθμό των Αμερικανών φοιτητών από τις χώρες εκείνες που πάνε Αμερικανοί φοιτητές για να περάσουν ένα διάστημα των σπουδών τους. Και δεν σας κρύβω πολλούς από εμάς αυτό μας εξέπληξε. Μας εξέπληξε διότι ισχύει ότι σε αυτό σήμερα δεν μετέχει το δημόσιο σύστημα. Έρχονται είτε μέσω των κολεγίων, είτε μέσω δομών όπως το College Year in Athens ή άλλων δομών που υπάρχουν εδώ και δεκαετίες για να περάσουν ένα, δύο εξάμηνα στη χώρα μας.

Ήδη παρέχουν τα ελληνικά Δημόσια Πανεπιστήμια αγγλόφωνα γιατί να μην μπορούν – εάν θέλουν – να ανοίξουν την πρόσβαση στα μαθήματα αυτά, με αμοιβή για τα ελληνικά Δημόσια Πανεπιστήμια και σε αυτούς τους φοιτητές. ‘Ένα παράδειγμα: αθροίζονται πολλά μικρά τέτοια παραδείγματα αλλαγών που οι ίδιοι οι Πρυτάνεις και τα ίδια Πανεπιστήμια έχουν ζητήσει. Αλλά για να δανειστώ μία ορολογία από άλλο χώρο «η ποσοτική συσσώρευση οδηγεί στην ποιοτική αναβάθμιση». Yπό την έννοια ότι έχουμε αθροίσει μία σειρά από αλλαγές οι οποίες δημιουργούν μια ποιοτική διαφορά στο ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο. Και ακριβώς για αυτό, κατά την κρίση μας, με εξαίρεση ενδεχόμενες μικρές διαφορές που ίσως υπάρχουν, με δεδομένο το πώς οι διατάξεις αυτές προέκυψαν, νομίζω ότι δεν υπάρχει επιχείρημα να μην τη στηρίξουμε, διότι στο τέλος της ημέρας, είμαστε σε άλλη εποχή από αυτήν στην οποία εμείς οι νεότεροι μεγαλώσαμε που θυμόμαστε την πόλωση άλλων δεκαετιών ακόμα και στα οικογενειακά μας τραπέζια.

Ο κόσμος ζητάει από εμάς να αντανακλά η ψήφος μας την πραγματική μας διάθεση, βούληση και ματιά. Διότι όχι τίποτε άλλο μετά έχουμε και τη δυσκολία να επιχειρηματολογούμε ανάποδα. Εφόσον λοιπόν σε πάρα πολλά πράγματα, εν τέλει, συμφωνούμε όταν κλείνει η κάμερα και φεύγουμε από αυτές τις πόρτες – θα το πω πολύ απλά όπως θα το λέγαμε έξω – είναι αμαρτία να μην το δείχνουμε αυτό με την ψήφο μας. Η ψήφος μας πρέπει να μπορέσει έστω σε αυτό το κομμάτι που, εν τέλει, νομίζω ότι συμφωνούμε να φανεί και να αποτυπωθεί και εάν κάπου υπάρχει λόγος μη αποτύπωσης εδώ είμαστε, εδώ είμαι κάθε ιδέα από όπου και εάν προέρχεται με χαρά, εάν κρίνουμε ότι είναι καλύτερη από τη δική μας και με ανοιχτό πνεύμα έχουμε δύο αυτιά και ένα στόμα για να ακούμε δύο φορές περισσότερο από ό,τι μιλάμε.

Πάμε στο πιο επίμαχο κομμάτι του νομοσχεδίου. Την εγκατάσταση παραρτημάτων ξένων Πανεπιστημίων, Δημοσίων και μη κρατικών στη χώρα μας. Εκτιμούμε ότι αυτό συνιστά μία θεμελιώδη αλλαγή και είναι κάτι το οποίο συζητάμε εδώ και δεκαετίες. Ακριβώς για αυτό είπα στην αρχή ότι αισθανόμαστε και αισθάνομαι προσωπικά ότι έχουμε καθυστερήσει πάρα πολύ. Υπάρχουν τρεις πραγματικότητες εδώ.

Η πρώτη από αυτές τις πραγματικότητες έχει να κάνει με τον αριθμό των ξένων φοιτητών οι οποίες σπουδάζουν στο εξωτερικό. Λανθασμένα ειπώθηκε ότι είναι μόνο το 5% γιατί πριν μίλησα με το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου και μόνο 5.000 είναι οι Έλληνες προπτυχιακοί φοιτητές στην Κύπρο που σπουδάζουν αυτή τη στιγμή. Αυτό είναι στους 40.000 οι 5.000 είναι πάνω από το 5% και αφορά μόνο μία χώρα. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, εδώ η συζήτηση, εν τέλει, έχουμε ένα μεγάλο αριθμό Ελλήνων φοιτητών στο εξωτερικό. Γιατί να τους μειώνουμε, γιατί να χρειάζεται να επιχειρηματολογήσουμε εκεί. Αυτό υπάρχει. Είναι εκεί. Και, εν τέλει, συγκρινόμενο με τις επιδόσεις άλλων χωρών όπως η Ισπανία ή το Ηνωμένο Βασίλειο που έχουν πολλαπλάσιο πληθυσμό από εμάς έχουμε περισσότερους Έλληνες έξω σε απόλυτο αριθμό. Τα είπε ο κύριος Γεραπετρίτης σε ό,τι αφορά τους καθηγητές. Είναι μεγάλος ο πληθυσμός, είναι μεγάλος ο αριθμός της διασποράς. Αυτό είναι κακό; Φυσικά και δεν είναι. Είναι κακό όμως κάποιος ο οποίος θέλει να βρει το προσωπικό του πεπρωμένο και τη διαδρομή του στη χώρα μας, εάν το θέλει, να μην μπορεί να το πετύχει γιατί δεν είναι επαρκείς οι ευκαιρίες που η χώρα μας παρέχει. Ένα από τα πράγματα που επιδιώκουμε να θεραπεύσουμε με αυτή την πρωτοβουλία είναι αυτό.

Μία δεύτερη παραδοχή, που είχα την ευκαιρία να το αναφέρω και στις επιτροπές, πέρα από αυτούς τους 40.000 Έλληνες που είναι οι φοιτητές όχι η ακαδημαϊκή διασπορά. Είναι η περίπτωση και η συζήτηση για την Κύπρο, διότι ατυχώς έχει ειπωθεί ότι θέλουμε να μιμηθούμε το κυπριακό μοντέλο. Όχι. Άλλωστε το αποδεικνύει, αυταπόδεικτα,  η σύγκριση των δύο νόμων εάν τους βάλετε δίπλα – δίπλα. Εμείς αυτό που κάνουμε και που δυνάμεθα να κάνουμε στο πλαίσιο της συνταγματικής επιταγής είναι να μιλήσουμε μόνο για εγκατάσταση παραρτημάτων ξένων Πανεπιστημίων. Το κυπριακό μοντέλο προβλέπει άλλα πράγματα. Αλλά από την Κύπρο κρατάμε και κρατώ αυτό το οποίο συναντήσαμε με τον κ. Κέλλα στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της κυπριακής εθνικής αντιπροσωπίας όταν είδαμε τους αντιπροσώπους των κυπριακών κομμάτων, για ένα θέμα στο οποίο οι δικοί μας αντιπρόσωποι κοιταζόμασταν περίεργα, να συμφωνούν όλοι μεταξύ τους. Όλοι. Από το ΑΚΕΛ μέχρι τον ΣΥΝΑΓΕΡΜΟ.

Ότι η μεταρρύθμιση που έχει γίνει, με τις αποχρώσεις τους όπως οφείλουμε να έχουμε κι εμείς και έχουμε και εμείς, είναι καλή για το εθνικό συμφέρον της χώρας τους. Δεν είναι όμορφο αυτό, εφόσον το πιστεύουν; Πόσο ατυχές και άστοχο είναι να ακούγεται σε αυτήν την αίθουσα ή στην αίθουσα των Επιτροπών ότι η Κύπρος συνιστά κάποιου είδους ευρωπαϊκού αντιπαράδειγμα. Πόσο πολύ μειώνει μία χώρα αδερφή σε εμάς, ειδικά όταν το πολιτικό τους σύστημα συμφωνεί καθ ολοκληρίαν με αυτό που έκαναν;

Προσθέτω, τρίτη παραδοχή, Κολλέγια: ένα από τα θέματα που επίσης έχουν ένα χαρακτήρα ταμπού ως προς τη συζήτηση γιατί είναι -πώς ειπώθηκε πριν- ο ελέφαντας στο  δωμάτιο, αυτός κι αν είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο. Γιατί η Ελλάδα αυτή τη στιγμή παρέχει πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης του «φαίνεσθαι» σε ό,τι αφορά το ακαδημαϊκό σκέλος, του «είναι» σε ό,τι αφορά το επαγγελματικό σκέλος. Διότι τα επαγγελματικά δικαιώματα των Κολλεγίων αναγνωρίζονται. Όταν ένα παιδί σπουδάζει κάπου, για να δούμε λίγο τι κάνει αυτός ο νόμος επί της ουσίας πέρα από τη συμβολική του διάσταση. Αυτός είναι ένας νόμος που αφορά τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια. Αφορά το ακαδημαϊκό δικαίωμα. Τι είναι το ακαδημαϊκό δικαίωμα; Να μπορώ εγώ να συνεχίσω τις σπουδές μου σ’ ένα ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο, ή να μπορώ να γίνω μέλος ΔΕΠ σ’ ένα ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο. Αν κάνει κάποιος μεταπτυχιακό σ’ ένα από τα 35 ελληνικά Κολλέγια σήμερα, ας πούμε ότι είναι στη Νομική, τα μόρια μετράνε για τη σχολή Δικαστών. Αν κάνει μεταπτυχιακό σε άλλο τομέα, παίρνει το επαγγελματικό δικαίωμα. Το 95% του ζητήματος, κυρίες και κύριοι, είναι λυμένο. Και είναι λυμένο ερήμην μας, κι επειδή είχα την ευκαιρία να αναφέρω τον κύριο Γαβρόγλου, τις περασμένες ημέρες στην Αξιωματική Αντιπολίτευση, σε σχέση με μία αντίστοιχη πρωτοβουλία για διεθνείς οργανισμούς που είχε φέρει, η οποία πατάει στην ίδια νομική αναγνώριση της διασυνοριακότητας ως συμβατής με τη ρυθμιστική εμβέλεια του άρθρου 16, κι ας το πήρε πίσω, το κατέθεσε, άρα, αναγνώριζε όταν το κατέθετε ποια είναι η συνταγματική και η διεθνής έννομη τάξη στην οποία το έκανε, η ίδια με αυτήν την πρωτοβουλία, και χωρίς το κυρίαρχο πρίσμα του ελληνικού κράτους και των ανεξάρτητων αρχών του όπως το βάζουμε εμείς στο νόμο, εγώ θα καταθέσω στα πρακτικά, τέσσερις ερωτήσεις του Αλέκου Αλαβάνου ως ευρωβουλευτού του ΣΥΡΙΖΑ, πολλά χρόνια πίσω, 2000-2001, πριν προκύψουν οι τόσο σφιχτές προϋποθέσεις των ευρωπαϊκών κανονισμών για την αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων, όπου διεκδικεί ουσιαστικά την αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων στα ελληνικά Κολλέγια. Γιατί ανάμεσα σε άλλα, αναφέρει ότι αφορούν μεγάλο αριθμό νέων ανθρώπων των οποίων το επαγγελματικό μέλλον εξαρτάται από τις αποφάσεις που θα ληφθούν. Κατατίθενται και οι τέσσερις.

Και το αναφέρω αυτό, διότι υποτίθεται ότι υπάρχει μια αντίδραση στα Κολλέγια και στην αναγνώριση επαγγελματικών δικαιώματων από τη μεριά του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι έτσι; Διότι, ο προπάτοράς σας, κατέθετε ερωτήσεις για να μπορέσει να γίνει επιτάχυνση της αναγνώρισης των επαγγελματικών δικαιωμάτων στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στο τέλος της ημέρας, όλα αυτά τα πράγματα είναι αυτονόητα. Κι εν πολλοίς, λυμένα. Δίνοντας όμως με πολύ αυστηρούς όρους και πολύ αυστηρές  προϋποθέσεις  το ακαδημαϊκό δικαίωμα σε πολύ συγκεκριμένες δομές, οι οποίες θα ελεγχτούν αυστηρά, όχι από μας, από την αρμόδια ανεξάρτητη αρχή, ασκεί το κράτος έμμεσα κυριαρχία σε έναν χώρο που σήμερα είναι αρρύθμιστος. Κι ακριβώς με αυτόν τον τρόπο, αξιοποιώντας τις διατάξεις του Ενωσιακού Δικαίου για τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία, αυτό είναι άσκηση κυριαρχίας του κράτους απέναντι σ ένα αρρύθμιστο χώρο της μεταλυκειακής εκπαίδευσης, όπου τα επαγγελματικά δικαιώματα δίνονται αυτούσια. Υπ’ αυτήν την έννοια, δεν έχουμε κανένα λόγο όλοι μας να μην στηρίξουμε αυτή την πρωτοβουλία, γιατί έρχεται να λύσει μία πραγματικότητα, όχι κάτι το θεωρητικό.

Βεβαίως, και πέρα απ’ αυτό, επειδή αναφερθήκατε κύριε Τσακαλώτε στο ότι υπάρχει παραβίαση της λογικής, όταν ήμουν φοιτητής στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο, στο Οικονομικό πανεπιστήμιο Αθηνών, όπως ξέρετε, παρότι δεν ήμουν φοιτητής σας ήμουν φοιτητής στο διπλανό τμήμα, στο Τμήμα πληροφορικής, είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω και διαλέξεις σας, σας το είπα και αντικειμενικά θα σας πω και θα το πω και από μικροφώνου, είστε ένας καλός ακαδημαϊκός δάσκαλος και τις είχα χαρεί τις διαλέξεις σας. Αλλά στο διπλανό τμήμα μαθαίναμε ότι υπάρχουν και οι ευκλείδειες και οι μη ευκλείδειες γεωμετρίες. Και όταν σας άκουγα, σκεφτόμουν πάρα πολύ τα λόγια του Σαίξπηρ, απ τον Άμλετ: «Υπάρχουν περισσότερα πράγματα σε ουρανό και γη, Οράτιε, απ’ όσα έχει ονειρευτεί η φιλοσοφία σου.». Και ακριβώς αυτά τα περισσότερα πράγματα, εμείς πιστεύουμε, εμείς αγκαλιάζουμε κι εμείς κομίζουμε σε αυτήν την πρωτοβουλία  η οποία, σε εθνικό επίπεδο, το ξαναλέω, είναι ετεροχρονισμένη αλλά εντέλει, αναγκαία , απαραίτητη και καταλύτης για ένα άλμα που πρέπει να γίνει μπροστά και σε ουσιαστικό επίπεδο και σε συμβολικό.

Λέτε, δεν θα έρθουν μεγάλα ξένα πανεπιστήμια. Απαντώ : τότε τι φοβάστε; Εφόσον κρίνετε ότι θα μας δείτε να αποτυγχάνουμε απ’ αυτή την πρωτοβουλία, γιατί δεν μας αφήνετε να το κάνουμε; Γιατί παραβιάζετε τον Ναπολέοντα «μην διακόπτεις τον αντίπαλό σου όταν διαπράττει ένα λάθος;» αφού εμείς «διαπράττουμε ένα λάθος» αυτή τη στιγμή;

Δεύτερον, γιατί υποτιμάτε την ελληνική ακαδημαϊκή διασπορά η οποία αναφέρθηκε πριν από τον συνάδελφό μου υπουργό; Γιατί, όλοι αυτοί οι σπουδαίοι καθηγητές ελληνίδες κι έλληνες που συναντάμε και συναντώ στο γραφείο μου τους τελευταίους μήνες, μας δείχνουν ότι αυτοί θα είναι ο καταλύτης αυτής της αλλαγής που πάμε να κάνουμε, όχι εμείς. Εμείς θα τους δώσουμε τη δυνατότητα να πετύχουν αυτό το οποίοι οι ίδιοι μπορούν. Και μέσω των δημοσίων Πανεπιστημίων και μέσω της άρσης του κρατικού μονοπωλίου στην ανωτάτη εκπαίδευση.

Τα υπόλοιπα ζητήματα τα οποία αφορούν τη συνταγματική διάσταση του νομοσχεδίου,  μία επίκαιρη ανάγνωση,  μία δυναμική ανάγνωση, μία σύγχρονη ανάγνωση του Συντάγματος υπό το φως του Ενωσιακού Δικαίου, αναλύθηκαν από πολύ αρμοδιότερους εμού. Αυτό όμως το οποίο θέλω να τονίσω είναι ότι οι ρυθμιστικοί όροι, οι όροι που αυτό το νομοσχέδιο βάζει, το έχουμε πει, το έχω πει από την πρώτη μέρα και δεν θα σταματήσω να το βροντοφωνάζω, είναι οι αυστηρότεροι στην Ευρώπη. Κι όταν το λέμε αυτό παραβιάζουμε ανοιχτές θύρες. Γιατί οι όροι αναγνώρισης δικαιωμάτων στην Ευρώπη είναι αυτοί που ισχύουν σήμερα για τα Κολλέγια εδώ. Αρκεί η ξένη αναγνώριση. Εμείς λοιπόν εδώ ερχόμαστε να βάλουμε το κυρίαρχο πρίσμα, το ελεγκτικό, της ΕΘΑΑΕ, της ανεξάρτητης αρχής. Και μου έκανε εντύπωση που άκουσα χθες τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ να λέει στην τηλεόραση ότι θέλει μία ανεξάρτητη αρχή που να ελέγχει τα παραρτήματα. Ιδού! Μέσα στο νόμο είναι. Αν θέλουμε κάποια άλλη ανεξάρτητη αρχή, δεν ξέρω, την εθνική επιτροπή τηλεπικοινωνιών και ταχυδρομείων είναι αναρμόδια. Η αρμόδια ανεξάρτητη αρχή είναι αυτή και απ ό,τι είδα, το ΠΑΣΟΚ είχε ψηφίσει επί της αρχής το νόμο που την ίδρυε. Όχι τα συγκεκριμένα άρθρα, αλλά είχε ψηφίσει το νόμο. Συνεπώς ποια Αρχή θέλετε; Πως τη θέλετε την Αρχή; Πείτε μας πως τη θέλετε! Γιατί έχω καταλάβει, για να θυμηθώ κάτι άλλο ότι είστε κατά των ιδιωτικοποιήσεων, υπέρ των αποκρατικοποιήσεων, ποιο είναι το επόμενο βήμα; Κατά της σοκολάτας, υπέρ του κακάο; Με κάποιον τρόπο, πρέπει να μπορέσουμε να συμφωνήσουμε σε κάποια πέντε-δέκα βασικά πράγματα. Αυτό θέλουμε να κάνουμε. Και με πνεύμα καλής θέλησης έχουμε πει από την πρώτη μέρα ότι είμαστε απολύτως διατεθειμένοι να σας ακούσουμε και να σας δώσουμε και δίκιο σε πέντε πράγματα. Έχουμε ενσωματώσει σχόλια, εγώ θα πω, και βουλευτών του Κόμματός μας, σε ό,τι αφορά την Περιφέρεια, πχ τη διαφοροποίηση του παραβόλου, πχ αυτό που έκανε ο ΠΘ σε σχέση με τη διαφοροποίηση στο επίδομα στέγης για την Περιφέρεια που αφορά και σχόλιο των δικών μας βουλευτών και μεταβολισμό σχολίων που κάνανε τα Κόμματα της Αντιπολίτευσης. Το λέω με ειλικρίνεια, γιατί αυτό είναι το κοινό μας μέλλον.

Κυρίες και κύριοι, η εποχή της αυταρέσκειας έχει τελειώσει. Πρέπει να μπούμε στην εποχή της περιέργειας. Το έχω ξαναπεί και πριν.

Και θα μου επιτρέψετε κύριε Πρόεδρε μιας και έχω περάσει το χρόνο, με την άδειά σας, να κλείσω, επειδή ο κύριος Παππάς πριν ανέφερε μία προσωπική οικογενειακή μου ιστορία, με την ανοχή του Σώματος να τη μοιραστώ εκ νέου. Ο κύριος Παππάς την ξέρει, διότι είναι μία ιστορία που ειπώθηκε στην (τελετή) παράδοση-παραλαβή όταν έγινα Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης παραλαμβάνοντας από εκείνον. Εξ ου και την ανέφερε.

Πολύ σύντομα, η ιστορία αυτή, είναι η ιστορία που αφορά τον καθένα και την καθεμιά σας λίγο πολύ, το έχουμε βιώσει όλοι. Όταν συνέχισα, κι ας μου επιτραπεί ο προσωπικός τόνος, τις σπουδές μου μετά το Οικονομικό Πανεπιστήμιο, στην Αμερική, ένας συγγενής μου, μου είχε δώσει μία φωτογραφία. Και στη φωτογραφία αυτή ήταν ο συνονόματος παππούς μου με τα αδέρφια του, στην Αρεόπολη, το 1934. Και ήταν τέσσερα ξυπόλητα παιδιά. Και προσπαθούσε χοντρικά να μου πει το πρόσωπο που μου έδωσε, συγκινησιακά φορτισμένα, μου είπε και να το ανοίξω στο αεροπλάνο, δες το άλμα που κάνει η κάθε οικογένεια στην Ελλάδα, πώς από τον ξυπόλητο παππού σου στην Αρεόπολη, εσύ πας να σπουδάσεις σε μία άλλη ήπειρο, εμείς δεν είχαμε καν επισκεφθεί την Αμερική οικογενειακώς, και σκεφτόμουν αυτό το πράγμα. Και δεν σας κρύβω, με συγκινούσε. Και έτυχε να αναφέρω λοιπόν, ότι δείτε πόσο μεγάλη απόσταση έχει καλύψει αυτή η χώρα, ας πούμε, μετά τον πόλεμο, τα εγγόνια των ξυπόλητων παππούδων να μπορούν να πάνε και να συνεχίσουν οπουδήποτε θέλουν, είτε σπουδές είτε δουλειά, είτε  ο,τιδήποτε. Αυτή είναι μία συνθήκη που αφορά τον καθέναν και την καθεμία σ’ αυτήν την αίθουσα, αυτό το μοιραζόμαστε. Είναι η κοινωνική κινητικότητα η οποία παρήχθη κυρίως από την εκπαίδευση. Είναι ο μηχανισμός, μέσω του οποίου η κάθε οικογένεια πέτυχε κάτι καλύτερο για τον εαυτό της. Το θέμα είναι ότι ο τρόπος που αυτό εξελίσσεται μέσα στο χρόνο είναι οφείλει να αλλάζει. Στη γενιά των γονιών μου αρκούσε το ένα πτυχίο. Όταν εγώ μπήκα στο πανεπιστήμιο ήταν το ένα μεταπτυχιακό. Τα παιδιά μου, τα παιδιά μας, θα είναι σε αυτόν τον κόσμο ή σε ένα κόσμο που θα πρέπει συνεχώς να εξελίσσονται, να κάνουν πολλές καριέρες, άλλα πράγματα;

Οι στόχοι είναι ίδιοι, τα μέσα αλλάζουν! Και έτσι, μαζί τους, πρέπει να αλλάζουμε κι εμείς. Και απαντώ στον κύριο Παππά, ότι δεν υπήρχε περίπτωση να ήμουν σε αυτό το βήμα αν δεν φανταζόμουν τους ανθρώπους σ’ αυτή τη φωτογραφία σήμερα, από κει που είναι, να χαμογελάνε.

Εύχομαι το ίδιο και δι υμάς! (με ύψιλον) και υπ αυτήν την έννοια, κυρίες και κύριοι, σας καλώ να υπερψηφίσετε ένα νομοσχέδιο το οποίο κάνει το αυτονόητο, το επιβεβλημένο, το αναγκαίο και με θάρρος και σθένος, όχι απλώς αλλάζει τη σελίδα στο βιβλίο, ανοίγει το νέο βιβλίο.

Σας ευχαριστώ.