Υπουργέ, πριν από 1.5 χρόνο, το πρότυπο της Εσθονίας έμοιαζε ένα «άπιαστο όνειρο» για τους περισσότερους Έλληνες. Σήμερα,  η Ελλάδα έχει βάλει τις πρώτες βάσεις για ένα ψηφιακό κράτος στην υπηρεσία του πολίτη, ενώ αναπτύσσονται οι τηλεπικοινωνιακές υποδομές της. Βοήθησε η υγειονομική κρίση στην επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων;

Όταν τον Ιούλιο του 2019 αναλάβαμε τη διακυβέρνηση και συστάθηκε το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κανείς στον κόσμο δεν υπολόγιζε ότι σε λίγους μήνες θα έπρεπε να κληθούμε να ανταποκριθούμε σε κάτι τόσο δύσκολο, πρωτόγνωρο και απρόβλεπτο.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός για την Ελλάδα ήταν μια πρόκληση, ωστόσο με την ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας έγινε αναγκαιότητα. Έπρεπε να φροντίσουμε για την απρόσκοπτη και ασφαλή λειτουργία του κράτους από απόσταση, για την εξυπηρέτηση των πολιτών και για την ασφάλεια όλων. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο, αλλάξαμε τον σχεδιασμό μας προκειμένου να υλοποιήσουμε νωρίτερα από το προγραμματισμένο το gov.gr, που βγήκε στον αέρα ταυτόχρονα με την ανακοίνωση του lockdown. Παράλληλα, ετοιμάσαμε την υποδομή για λειτουργία της κυβέρνησης από απόσταση, υλοποιήσαμε την άυλη συνταγογράφηση, διευρύναμε τη δυνατότητα των συστημάτων του Δημοσίου να «μιλούν» μεταξύ τους. Και φυσικά συνεχίζουμε ψηφιακά. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έρχεται κάνοντας κάθε μέρα μια μικρή αλλαγή.

Για να απαντήσω, όμως, με μια κουβέντα στο ερώτημά σας… Ναι, η πανδημία λειτούργησε ως επιταχυντής για τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Ο ψηφιακός χάρτης υγειονομικής ασφάλειας και το emvolio.gov.gr είναι δύο σημαντικές καινοτομίες που ενημερώνουν άμεσα του πολίτη, αναφορικά με την πορεία του κορωνοϊού και τους εμβολιασμούς στη χώρα. Θα ήθελα να μας πείτε αν και κατά πόσο επηρέασε η υλοποίησή τους την αρχική ατζέντα σας.

Από την πρώτη στιγμή της ανάγκης λήψης μέτρων για την πανδημία, ξεκινήσαμε μια διαδικασία προσαρμογής, ώστε να ανταποκριθούμε σε κάθε πιθανή πρόκληση. Μπορεί σήμερα να μας φαίνεται κάτι οικείο το να στέλνουμε sms για να κυκλοφορήσουμε έξω, όμως πριν από ένα χρόνο ούτε που θα μπορούσαμε να το φανταστούμε.

Όταν, λοιπόν, προέκυψε η ανάγκη περιορισμού των πολιτών, η λύση του 13033 υλοποιήθηκε σε λιγότερο από ένα εικοσιτετράωρο. Είχαμε την προετοιμασία μας, ένα σχεδιασμό που προσαρμόζαμε στις συνθήκες, και βάλαμε στη φιλοσοφία του Υπουργείου -και σε κάθε ενέργειά μας- την έννοια της ενδυνάμωσης των πολιτών.

Όλες μας οι κινήσεις και οι εφαρμογές εκεί στοχεύουν. Οι πλατφόρμες, όπως ο ψηφιακός χάρτης υγειονομικής ασφάλειας και το emvolio.gov.gr, είναι απολύτως εναρμονισμένες με τη φιλοσοφία και την ατζέντα μας.

Εφαρμογές, όπως τα ψηφιακά ραντεβού εμβολιασμού, έβαλαν την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη ψηφιακών συστημάτων. Μπορεί αυτή η επιτυχία να εξαργυρωθεί προς όφελος της χώρας;

Τα ψηφιακά ραντεβού για τον εμβολιασμό έχουν εντυπωσιάσει με τη συνέπεια και την αποτελεσματικότητά τους πολίτες και πολιτικούς, τόσο στην Ευρώπη, όσο και στις ΗΠΑ.

Πλέον ακούμε από πολλές χώρες, οι οποίες νοούνται ως ψηφιακά πιο προηγμένες από τη δική μας σε άλλες παραμέτρους, να τονίζουν ότι το ελληνικό σύστημα αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση.

Εξ’ αρχής, επιλέξαμε όλη η διαδικασία εμβολιασμού να γίνεται ψηφιακά, από το κλείσιμο του πρώτου ραντεβού μέχρι την έκδοση της βεβαίωσης. Ήμασταν από τις πρώτες χώρες στον κόσμο που εξέδωσαν ψηφιακή βεβαίωση εμβολιασμού. Αναμφισβήτητα, αυτή η επιτυχία συντελεί στο καλό όνομα της χώρας και μπορώ να πω ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από το εξωτερικό για τις εφαρμογές μας ευρύτερα.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ο πρώτος που έθεσε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ζήτημα των ψηφιακών βεβαιώσεων, προκειμένου οι χώρες να μπορέσουν να επιστρέψουν στην κανονικότητα με προδιαγραφές ασφαλείας, ενώ προσωπικά πολύ συχνά συζητώ σχετικά με τους ομολόγους μου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και από άλλες χώρες για πολλές από τις εφαρμογές μας.

Μία από τις πρώτες εξαγγελίες σας ήταν η κατάργηση του Fax στο ελληνικό Δημόσιο. Όπερ και εγένετο. Βάσει του σχεδιασμού σας, διανύουμε το τελευταίο έτος, κατά το οποίο θα  διακινούνται έγγραφα σε φυσική μορφή στις δημόσιες υπηρεσίες. Καλά όλα αυτά, αλλά τί γίνεται με το ανθρώπινο δυναμικό που δεν είναι εξοικειωμένο με την τεχνολογία και κυρίως με τους πολίτες, οι οποίοι είναι ψηφιακά αναλφάβητοι; Πώς θα εξυπηρετούν οι μεν και πώς θα εξυπηρετούνται οι δε;

Είναι πάγια αρχή μας το να μην αφήσουμε κανέναν πίσω στην πορεία του ψηφιακού μετασχηματισμού. Οι πολίτες έχουν την επιλογή της ψηφιακής εξυπηρέτησης, αλλά έχουν πάντοτε και την επιλογή της εξυπηρέτησης με φυσικό τρόπο. Το κράτος οφείλει να λειτουργεί για όλους, ανεξαρτήτως των δεξιοτήτων τους.

Να σας αναφέρω, για παράδειγμα, μια καθαρά ψηφιακή διαδικασία, αυτήν του εμβολιασμού που περιέγραφα νωρίτερα. Δίνουμε σε όλους τους πολίτες τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στη διαδικασία: είτε ψηφιακά εφόσον έχουν τις δεξιότητες είτε μέσω ενός φαρμακείου ή ΚΕΠ. Για κάθε ψηφιακή υπηρεσία, δίνουμε και υπηρεσία με φυσική παρουσία. Πάντως, έχουμε αποδείξει ότι για εμάς είναι προτεραιότητα η ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, η εκπαίδευση και η επανεκπαίδευση. Ήδη, από τον Απρίλιο του 2020 λειτουργεί η Ψηφιακή Ακαδημία Πολιτών, στο gov.gr, όπου οι πολίτες μπορούν να βρουν δωρεάν προγράμματα ψηφιακής εκπαίδευσης και να είστε σίγουρη ότι θα συνεχίσουμε δυναμικά στο κομμάτι αυτό.

Έχετε επισημάνει τη σημασία που έχει για την επιχειρηματικότητα και την οικονομία ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους. Πώς ακριβώς όμως αυτός θα ενισχύσει το επιχειρείν;

Θα προσπαθήσω να σας απαντήσω με νούμερα, αφού πρώτα θυμίσω ότι στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης βασικός πυλώνας είναι και η απλούστευση διαδικασιών έχοντας θεσμοθετήσει σχετική θέση αρμοδίου υφυπουργού, αυτήν του Γιώργου Γεωργαντά.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, δηλαδή, συνοδεύεται από απλουστεύσεις, έτσι ώστε να μη φτάσουμε να ψηφιοποιούμε τη γραφειοκρατία. Απλουστεύσεις και ψηφιακός μετασχηματισμός δημιουργούν ένα ευεργετικό μίγμα για την οικονομία. Παλαιότερη έρευνα του ΟΟΣΑ είχε προσδιορίσει το κόστος από τα λεγόμενα διοικητικά βάρη στο 6,8% του ΑΕΠ, ένα τεράστιο νούμερο. Για την επιχειρηματικότητα, θα σας παραπέμψω στην έρευνα που είχαμε παραγγείλει ενόψει της δημοπράτησης των συχνοτήτων για το 5G, που ολοκληρώθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο και μάλιστα, ειρήσθω εν παρόδω, η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση από πλευράς διάθεσης συχνοτήτων.

Στα ευρήματα της έρευνας αναφέρεται ότι σε βάθος δεκαετίας η προστιθέμενη αξία των επενδύσεων που θα πραγματοποιηθούν στο 5G μπορεί να ξεπεράσει τα 12 δισεκατομμύρια ευρώ.

Κλείνοντας, θα ήθελα να μας πείτε ποιο ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο που έχετε συναντήσει μέχρι σήμερα στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Και φυσικά, αν και πώς ξεπεράστηκε.

Θα σας απαντήσω όπως ανοίξατε εσείς αυτή τη συνέντευξη, με την Εσθονία. Η χώρα αυτή έγινε πρωτοπόρος στα ψηφιακά, σε ένα πλαίσιο όπου φτιάχτηκαν όλα εξαρχής. Είναι πολύ πιο εύκολο να φτιάξεις κάτι από το μηδέν, παρά να προσπαθείς να συνενώσεις πολύ διαφορετικά μεταξύ τους συστήματα, που συχνά δεν έχουν ούτε συνοχή, ούτε συνάφεια και ενίοτε είναι ξεπερασμένα. Αυτό είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο, αλλά είναι ένα εμπόδιο το οποίο αντιμετωπίζουμε ως πρόκληση. Και φροντίζουμε, κάθε φορά, να ανταποκρινόμαστε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σε αυτήν.