Κύριε Υπουργέ, ανακοινώσατε μια δέσμη μέτρων για την καταπολέμηση του bullying στο σχολείο. Ποια είναι η κατάσταση και ποιον στόχο θέτει το Υπουργείο με τη συγκεκριμένη στρατηγική;

Υπάρχει ένα ενδιαφέρον στοιχείο που αποτυπώνεται στις σχετικές έρευνες, κύριε Μουρελάτε. Αν ανατρέξουμε στην έρευνα της PISA του ΟΟΣΑ, θα διαπιστώσουμε ότι το ποσοστό μαθητών που δηλώνουν ότι έχουν υποστεί εκφοβισμό στο σχολείο τους έχει μειωθεί σε σχέση με το 2018. Και αυτό δεν είναι ένα ελληνικό φαινόμενο, αλλά εντοπίζεται και σε αρκετές άλλες χώρες. Ωστόσο, παρατηρούμε ταυτόχρονα ότι τα περιστατικά που καταγράφονται είναι πολύ πιο βίαια σε σχέση με το παρελθόν. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, ο αριθμός των ανηλίκων ηλικίας 13-17 ετών που διέπραξαν αδικήματα ποινικού χαρακτήρα, από 835 το 2020, αυξήθηκαν σε 1842 το 2023. Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να κωδικοποιήσουμε την υφιστάμενη κατάσταση με το δίπτυχο «λιγότερα, αλλά πολύ χειρότερα».

Με τα μέτρα που ανακοινώσαμε φιλοδοξούμε να μειώσουμε δραστικά τα κρούσματα ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού τόσο ποσοτικά, όσο και από άποψη έντασης. Θα σας έλεγα, μάλιστα, ότι σε ένα τόσο κρίσιμο πεδίο πρέπει να επιδιώξουμε τον όσο το δυνατόν μεγαλύτερο περιορισμό του φαινομένου. Και η ίδια η παρουσία του Πρωθυπουργού στην εκδήλωση – και, κυρίως, όλα όσα ανέφερε – υπογραμμίζουν την έμφαση που δίνουμε σε αυτό το θέμα.

Βλέπουμε ότι στο επίκεντρο βρίσκεται η πλατφόρμα stop–bullying.gov.gr. Είναι τα ψηφιακά μέσα η λύση;

Θα σας έλεγα ότι η πλατφόρμα ούτε ως επίκεντρο της πρωτοβουλίας μας λειτουργεί, ούτε από μόνη της μπορεί να αποτελέσει επαρκή λύση. Η πλατφόρμα – όπως και κάθε πλατφόρμα, όπως όλα τα ψηφιακά μέσα – είναι ένα εργαλείο, το οποίο, αν το εντάξουμε σε ένα πλήρες και λειτουργικό πλαίσιο, μπορεί να μας βοηθήσει να βελτιώσουμε συνολικά την εικόνα. Αυτό επιδιώκουμε και με την πλατφόρμα stop–bullying.gov.gr: είναι κομμάτι μιας στρατηγικής που περιλαμβάνει επιμόρφωση εκπαιδευτικών, δράσεις ενεργού πολίτη από το νηπιαγωγείο μέχρι το λύκειο, καθιέρωση ξεκάθαρων κανόνων λειτουργίας και συμπεριφοράς στα σχολεία. Και, σε αυτό το πολυδιάστατο πλαίσιο, θα μας βοηθήσει να παρεμβαίνουμε γρήγορα και να έχουμε αξιόπιστα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία για να αξιολογούμε διαρκώς την πολιτική μας. Και, βέβαια, η καταγραφή διασφαλίζει ότι όλα τα περιστατικά θα έρθουν στο φως ώστε να υπάρξει η απαραίτητη μέριμνα.

Θα ήθελα να σταθούμε λίγο στην καμπάνια που παρουσιάσατε. Είδαμε ένα βίντεο αρκετά «ωμό», που συζητήθηκε αρκετά. Ήταν εξαρχής αυτή η φιλοσοφία της καμπάνιας;

Ήταν εξαρχής κατεύθυνσή μας η καμπάνια να αποτυπώνει λεπτομερώς την πραγματικότητα, ακριβώς επειδή η πραγματικότητα είναι σκληρή και μεγάλο το πρόβλημα που καλούμαστε όλοι μαζί να λύσουμε. Δεν θα κρύψουμε τίποτα κάτω από το χαλί. Το τελικό αποτέλεσμα κινήθηκε ακριβώς σε αυτή την κατεύθυνση που δώσαμε – και, με την ευκαιρία, θα ήθελα να ευχαριστήσω ξανά το ίδρυμα Ωνάση για την πολύτιμη βοήθεια που μας προσέφερε και εξακολουθεί να μας προσφέρει σχετικά με την καμπάνια.

Μπορώ να σας πω ότι, όταν είδαμε το βίντεο για πρώτη φορά οι συνεργάτες μου και εγώ, παρά το γεγονός ότι περιμέναμε ακριβώς αυτό, λειτούργησε και για εμάς σαν γροθιά στο στομάχι. Και πιστεύω ότι η καμπάνια αυτή – με όσα στοιχεία έχουν ήδη δημοσιευτεί και με όσα είναι δρομολογημένα – θα πετύχει τον στόχο της ευαισθητοποίησης των μαθητών, αλλά και των εκπαιδευτικών και των γονιών.

Τι απαντάτε στην αντιπολίτευση, που σας κατηγορεί για αναχρονιστικές πρακτικές;

Όπως και σε όλα τα υπόλοιπα θέματα, επαναλαμβάνω ότι και στο θέμα της ενδοσχολικής βίας οι πόρτες μας είναι ανοιχτές σε όποιον έχει να εισφέρει μια πρακτική πρόταση που θα συμβάλει στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Ωστόσο, επιτρέψτε μου να πω ότι δεν αντέχουν σε καμία λογική βάσανο, αλλά δεν υπηρετούν και καμία πραγματική πολιτική στόχευση οι αόριστες επικρίσεις περί δήθεν τιμωρητικής διάθεσης ή περί επικοινωνιακών πρακτικών. Με τα μέτρα που ανακοινώσαμε, δίνουμε εργαλεία στους εκπαιδευτικούς για να διαχειριστούν το ζήτημα στο πεδίο. Για εμάς αυτό το πρόβλημα δεν είναι πολιτικό – και δεν πρέπει να είναι για κανέναν όταν το διακύβευμα είναι τόσο υψηλό – να προστατεύσουμε κάθε παιδί.  Η αντιπολίτευση φαίνεται ότι δεν ενδιαφέρεται να ενώσει τη φωνή της με τη δική μας ακόμα και σε θέματα που θα έπρεπε να είναι εκτός πολιτικής αντιπαράθεσης. Βλέπουν τα πάντα υπό το πρίσμα των εκλογών. Ας ασχοληθούν, λοιπόν, με τις εκλογές. Εμείς θα συνεχίσουμε να λύνουμε προβλήματα. Αυτή είναι η εντολή μας.

Στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση ποιες αλλαγές ετοιμάζετε;

Πράγματι, οι επόμενες παρεμβάσεις μας θα αφορούν την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Θα υπάρχει τόσο η νομοθετική διάσταση όσο και επιμέρους δράσεις που αθροιζόμενες θα δημιουργήσουν ένα πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα. Πρόκειται για δράσεις που έχουμε εξαγγείλει, όπως η ψηφιακή ενισχυτική διδασκαλία που θα ανακοινωθεί τις επόμενες εβδομάδες. Υπάρχουν, επίσης, και άλλες δράσεις που σύντομα περνούν σε στάδιο υλοποίησης, όπως το πολλαπλό βιβλίο ή οι διαδραστικοί πίνακες που σύντομα θα έχουν εγκατασταθεί σε κάθε σχολείο.

Στο πλαίσιο των αλλαγών που ετοιμάζουμε είναι και το εθνικό απολυτήριο, πάντα με δεδομένη την αξιοποίηση του κεκτημένου των πανελλαδικών εξετάσεων, που είναι ουσιαστικά το αδιάβλητό τους. Θέλουμε, όμως, να περάσουμε από την κουλτούρα των σημερινών θεμάτων σε ένα σύστημα που θα αξιολογεί ακόμα πιο ουσιαστικά τις γνώσεις και τις δεξιότητες των υποψηφίων. Γι’ αυτό και έχουμε επενδύσει ήδη από την προηγούμενη τετραετία στην Τράπεζα Θεμάτων. Συνεπώς, θα επενδύσουμε πάνω στη διαφάνεια των Πανελλαδικών για να βελτιώσουμε τη διαδικασία και το τι εξετάζεται. Και αυτός ο διάλογος θα μας οδηγήσει στο νέο Εθνικό Απολυτήριο.

Σε λίγες ημέρες θα συμμετάσχετε στη Σύνοδο των Πρυτάνεων. Πώς αξιολογείτε τη μέχρι τώρα συνεργασία σας με τις διοικήσεις των πανεπιστημίων και ποια είναι τα επόμενα βήματα;

Έχουμε μια παραγωγική συνεργασία με τους πρυτάνεις και αυτό είναι κάτι που αποτυπώθηκε και με τον πρόσφατο νόμο που ψηφίσαμε, με τον οποίο υιοθετήσαμε μια σειρά από προτάσεις της Συνόδου των Πρυτάνεων. Τα επόμενα βήματα είναι η υλοποίηση όσων νομοθετήσαμε και η υλοποίηση προγραμμάτων που θα αναβαθμίσουν ακόμα περισσότερο τη λειτουργία και το επίπεδο σπουδών των ΑΕΙ μας, παρέχοντάς τους, επιπλέον, σημαντικούς πόρους για να αναπτυχθούν και να διεθνοποιηθούν. Θα πρέπει ακόμα να ενισχυθεί η συνεργασία μας αναφορικά με το θέμα της ασφάλειας των πανεπιστημίων. Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένουμε το σύνολο των σχεδίων ασφαλείας και όλων των ΑΕΙ της χώρας. Όλα αυτά θα τα συζητήσουμε στην επικείμενη Σύνοδο, αλλά μπορώ να σας πω ότι η επικοινωνία μας είναι σταθερή και σε καθημερινή βάση, για όποιο ζήτημα προκύψει και μπορούμε να συμβάλουμε στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μας.

Έχει εκδηλωθεί – και, εάν ναι, από ποια πανεπιστήμια του εξωτερικού – ενδιαφέρον για την ίδρυση στη χώρα μας μη κρατικών και μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων;

Τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της στρατηγικής μας για τη διεθνοποίηση της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχει ενδιαφέρον, υπάρχουν συζητήσεις και σύντομα πιστεύω ότι θα έχουμε και ανακοινώσεις.

Ταυτόχρονα, όμως, η στρατηγική της διεθνοποίησης προχωρά σταθερά στον τομέα των συμπράξεων μεταξύ των δημόσιων πανεπιστημίων μας και ξένων ιδρυμάτων. Και βλέπουμε καθημερινά τόσο ελληνικά δημόσια όσο και πανεπιστήμια από το εξωτερικό να επικοινωνούν μαζί μας διερευνώντας και τις δύο εναλλακτικές. Έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι με την υλοποίηση αυτής της «διττής» στρατηγικής, η χώρα μας πολύ σύντομα θα επαναπροσδιορίσει τη θέση της στον παγκόσμιο ακαδημαϊκό χάρτη.