Αναμφισβήτητα η εξαγγελθείσα επένδυση της Google έρχεται να ενισχύσει το ψηφιακό προφίλ της χώρας. Μπορείτε να μας πείτε από πότε συζητάτε μαζί τους και γιατί θεωρείτε ότι τώρα πήραν αυτή την απόφαση;

Συνομιλούμε με όλους τους τεχνολογικούς κολοσσούς από την πρώτη ημέρα. Όχι μόνο το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης αλλά πολλά υπουργεία και η κυβέρνηση συνολικά με στόχο να εξετάσουμε πως μπορούν αυτοί να αυξήσουν το επενδυτικό αποτύπωμα τους στη χώρα. Και αυτός είναι ένας πολυεπίπεδος στόχος αφού αφενός έχει να κάνει με το οικονομικό αποτέλεσμα, αφετέρου με την εκπαιδευτική διάσταση. Γιατί αυτές οι εταιρείες στην πραγματικότητα εκπαιδεύουν τα στελέχη της χώρας μας να αποκτήσουν πρόσθετες δεξιότητες, είναι τα λεγόμενα «spillover effects», τα οποία δημιουργούν προστιθέμενη αξία στην οικονομία. Γι αυτό εξάλλου και αποτελούν ψήφο εμπιστοσύνης, ευρύτερα, στην ελληνική οικονομία. Χαιρόμαστε λοιπόν που μετά από τρία χρόνια έχουμε μία πολύ σημαντική επένδυση η οποία έρχεται να προστεθεί σε αντίστοιχες επενδύσεις στον χώρο των data centers που έχουν πραγματοποιηθεί επίσης κατά την τελευταία τριετία.

Η Ελλάδα γίνεται μία από τις λίγες χώρες στην ΕΕ η οποία θα έχει και τους τρεις λεγόμενους «Hyperscalers», τις τρεις μεγάλες πολυεθνικές που ασχολούνται με το public Cloud. Και αυτές δεν είναι οι μόνες επενδύσεις στο χώρο των Data Centers και του Cloud. Υπάρχει η επένδυση της Data Realty στη Lamda Hellix καθώς και πολλές άλλες επενδύσεις. Και σε αυτό νομίζω ότι έχουν παίξει πολλά πράγματα ρόλο. Σίγουρα έχει παίξει ρόλο το κομμάτι το οποίο αφορά την πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης για το Cloud. Ο νόμος που έχουμε ψηφίσει το Cloud First Policy. Η βασική προσπάθεια που κάνουμε στην κυβέρνηση είναι να δημιουργήσουμε εύφορο έδαφος και πεδίο για να μπορέσουν να πραγματοποιηθούν τέτοιου τύπου επενδύσεις σε κάθε σημείο της χώρας μας. Και η αλήθεια είναι πως έχουν πραγματοποιηθεί πολλές, πέρα από τις επενδύσεις στο Public Cloud ευρύτερα στην τεχνολογία. Βλέπουμε να δημιουργούνται ερευνητικά κέντρα από μεγάλες πολυεθνικές στο χώρο των consulting, βλέπουμε ευρωπαϊκές εταιρίες πληροφορικής, πιο στοχευμένες, να δημιουργούν γραφεία και ερευνητικά κέντρα σε πολλαπλά σημεία της χώρας μας, όχι μόνο στην Αθήνα.

Συνεχώς βλέπουμε κινητικότητα, αναγνωρίζουμε το ενδιαφέρον το οποίο πάντοτε είναι μεγάλο σε αυτόν τον τομέα, ειδικά τώρα, και εκτιμούμε πως θα έχουμε επίσης πολύ καλά νέα πολύ σύντομα και σε άλλα πεδία τεχνολογικά πέρα του Public Cloud. Όλο αυτό λοιπόν δεν έρχεται τυχαία, αλλά είναι αποτέλεσμα μίας ευρύτερης στρατηγικής η οποία δημιουργεί αυτό το πεδίο, αυτό το έδαφος το οποίο ανέφερα πριν.

Με την εξαγγελθείσα επένδυση της Google θεωρείτε ότι κλείνει το θέμα «υποδομές cloud στη χώρα»;

Σίγουρα το ότι θα έχουμε επένδυση και από τους τρεις μεγάλους παίχτες του Public Cloud μαζί με τις επενδύσεις σε ουδέτερα Data Center, που γίνονται, σίγουρα δείχνουν ότι η χώρα μας αποκτά μία κλίμακα η οποία είναι πάρα πολύ μεγάλη. Τα πράγματα όμως στη Τεχνολογία δεν είναι ποτέ στατικά. «Η ζωή είναι λίγο σαν το ποδήλατο», όπως λέει και το ρητό, «εάν σταματήσεις να κάνεις πετάλι, πέφτεις». Οπότε πρέπει να κινούμαστε συνεχώς και μάλιστα με αυξανόμενες ταχύτητες.

Οι επενδύσεις δεν θα πρέπει είναι μόνο σε αυτό το κομμάτι της Τεχνολογίας αλλά και σε πολλά άλλα και ειδικά στις αναδυόμενες τεχνολογίες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, το blockchain, το 3D Printing, τα drones και πολλά άλλα πράγματα τα οποία ακόμη δεν έχουν εισαχθεί πλήρως στην καθημερινότητά μας. Τα περισσότερα έχουν ερευνητικές διαστάσεις – για την ώρα – ή κάποιες πρώτες εφαρμογές, αλλά σε λίγα χρόνια θα αποτελέσουν την καθημερινότητα. Και ακριβώς για αυτό η ελληνική κυβέρνηση πρόσφατα πριν από λίγους μήνες και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης είχαν και μία σχετική νομοθετική πρωτοβουλία η οποία βρήκε ευρύτερη πολιτική στήριξη στο Κοινοβούλιο ακριβώς επειδή θεωρούμε ότι αυτός είναι ένας χώρος στον οποίο δημιουργώντας πάλι το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο και ένα συγκεκριμένο πεδίο δράσης γεννά το «γήπεδο» για να μπορέσουν να πραγματοποιηθούν και εγχώριες ιδέες και εγχώριες τεχνολογικές καινοτομίες και να έχουμε στη χώρα μας ξένες επενδύσει οι οποίες θα έρθουν να δράσουν πολλαπλασιαστικά. Άρα, θα έλεγα ότι τα επόμενα βήματα κυρίως αφορούν όλα εκείνα τα οποία δεν αφορούν κλείσιμο των εκκρεμοτήτων του χθες, γιατί το Ταμείο Ανάκαμψης έχει παίξει καταλυτικό ρόλο για να μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε όλα εκείνα τα έργα που έλειπαν, όλα εκείνα τα οποία έπρεπε να έχουν πραγματοποιηθεί πέντε, δέκα ή και δεκαπέντε χρόνια πριν αλλά κυρίως να ανοιχτούμε στο αύριο και να απελευθερώσουμε τις μεγάλες δυνατότητες των Ελλήνων ερευνητών, των Ελλήνων πληροφορικών, των Ελλήνων μηχανικών.

Το Δημόσιο χρειάστηκε να αναλάβει συγκεκριμένες πρόσθετες πρωτοβουλίες προκειμένου να έρθει αυτή η επένδυση;

Πέρα από την αλληλεπίδρασή μας με τα στελέχη της Google, δεν χρειάστηκαν πολλές πρόσθετες ενέργειες διότι έχουν συντελεστεί όλα τα προηγούμενα τα οποία ανέφερα. Γιατί στην πραγματικότητα όταν ένας διεθνής επενδυτής αυτής της κλίμακας βλέπει την ελληνική κυβέρνηση να έχει αναπτύξει μία πολύ συγκεκριμένη νομοθετική και ρυθμιστική δράση, να έχει κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης τα οποία αφορούν αυτού του τύπου τη μετάβαση γενικά και να έχει και πρόσθετες διαδικασίες επεξήγησης, προσέλκυσης επενδύσεων και μεγάλο ενδιαφέρον συν όλες οι δυνατότητες της εγχώριας αγοράς μας η οποία σταδιακά γεννά και πολύ συγκεκριμένες τεχνολογικές καινοτομίες όλα αυτά μαζί δημιουργούν μία πάρα πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση για έναν επενδυτή αυτής της κλίμακας. Και είναι πολύ σημαντικό το ότι η χώρα, επιτέλους, φτάνει στο σημείο στο οποίο σταδιακά έπρεπε να είναι εδώ και χρόνια.

Η κίνηση αυτή τι συνεισφέρει στην προσπάθεια ψηφιακού μετασχηματισμού;

Κοιτάξτε, οι επενδύσεις στις υποδομές δεν είναι κατά ανάγκην πάντοτε απολύτως ορατές, αποτελούν όμως το οξυγόνο του ψηφιακού μετασχηματισμού. Είτε είναι τηλεπικοινωνιακές υποδομές είτε είναι υποδομές cloud. Μιλάμε ουσιαστικά για αναγκαία συνθήκη για να μπορέσουμε να κάνουμε όλα τα υπόλοιπα τα οποία θέλουμε, είτε αφορούν τα ψηφιακά συστήματα τα οποία έχουμε δει τη τελευταία τριετία γύρω από το gov.gr, τον Εθνικό Εμβολιασμό και τα ζητήματα της καθημερινότητας σε αυτή τη μεγάλη ψηφιακή μετάβαση του Κράτους που επιδιώκουμε και ήδη έχουμε πετύχει σε μεγάλο βαθμό, είτε αφορούν τη μετάβαση του ιδιωτικού τομέα, είτε αφορούν όλα εκείνα τα οποία θα είναι καθημερινότητα μας σε λίγα χρόνια και θα πρέπει να τα προλάβουμε. Δηλαδή, να μην χάσουμε τα επόμενα τρένα αυτά της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης όπως χάσαμε τα προηγούμενα αλλά να είμαστε εάν είναι δυνατόν και στα πρώτα βαγόνια. Και υπό αυτή την έννοια αυτού του τύπου οι επενδύσεις μαζί με τη κρατική μέριμνα σε σχέση με τη Βίβλο του Ψηφιακού Μετασχηματισμού και το πώς αυτή χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και όλα τα δικά μας αναγκαία έργα έρχονται μαζί να προστεθούν στις αναγκαίες εκείνες συνθήκες για να μπορέσουμε να πετύχουμε αυτό το άλμα.

Ο ρυθμός του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας σας ικανοποιεί;

Θα σας έλεγα ότι είναι απολύτως βέβαιο ότι το άλμα αυτό μπορεί να επιτευχθεί και όλα όσα συνέβησαν τα τελευταία χρόνια έγιναν ως αποτέλεσμα: αφενός του προσωπικού οράματος του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και της προσωπικής του εμπειρίας που γνώριζε πάρα πολύ καλά πώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα μπορούσε να είναι καθοριστικός για να αλλάξει η εξυπηρέτηση του πολίτη από το κράτος. Δεύτερον από τη δημιουργία ενός νέου Υπουργείου το οποίο πήρε όλες τις αρμοδιότητες με έναν οριζόντιο τρόπο κεντρικά στη κυβέρνηση και κατάφερε να μπορέσει να αθροίσει δυνατότητες και στη πραγματικότητα το άθροισμα να το κάνει γινόμενο. Έπαιξε καταλυτικό ρόλο το Ταμείο Ανάκαμψης και οι χρηματοδοτικοί πόροι που αυτό μας έδωσε για να μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε πάρα πολλά έργα τα οποία δεν είχαν γίνει πολλά χρόνια πίσω. Και βέβαια απελευθερώσαμε και το δυναμικό πολύ σπουδαίων ανθρώπων οι οποίοι εργάζονται εντός του ελληνικού δημοσίου είτε στα ερευνητικά του κέντρα είτε σε δομές εντός του Υπουργείου οι οποίοι όλοι μαζί συντάχθηκαν σε έναν στόχο να μπορέσουμε να κάνουμε μία πολύ γρήγορη μετάβαση.

Ένα μεγάλο κομμάτι αυτής της μετάβασης έχει ήδη πραγματοποιηθεί αλλά πρέπει από τη μία και να καλυφθούν τα κενά τα οποία μένουν – τα οποία μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια θα έχουν καλυφθεί – και από την άλλη, ταυτόχρονα, να μπορέσουμε να κάνουμε μία σειρά από αλλαγές οι οποίες αφορούν το μέλλον όπως: να αξιοποιήσουμε αναδυόμενες τεχνολογίες σε τομείς όπου σήμερα ακόμη, ενδεχομένως, και να μην είναι πλήρως προφανές, το πού θα μπορούσε να είναι αυτό.

Άρα, εάν θέλετε, η στρατηγική μας έχει έναν δυισμό. Και ο λόγος για τον οποίο η στρατηγική – κατά τη γνώμη μου – είναι πετυχημένη είναι επειδή είμαστε διαρκώς ανικανοποίητοι. Δηλαδή, διαρκώς προσπαθούμε να βελτιώνουμε την επίδοση, διαρκώς προσπαθούμε να προσθέτουμε νέες υπηρεσίες στην καθημερινότητα του πολίτη οι οποίες κάνουν τη διαφορά. Ένα τελευταίο τέτοιο παράδειγμα ήταν το gov.gr Wallet, τη νέα εφαρμογή όπου προσθέσαμε τη ταυτότητα και το δίπλωμα οδήγησης στα κινητά τηλέφωνα μέσα στο καλοκαίρι, τον Ιούλιο, η οποία ήδη χρησιμοποιείται από εκατοντάδες, χιλιάδες συμπολίτες μας.

Στη πορεία σε αυτό το Wallet θα προστεθούν και άλλα έγγραφα ταυτοποίησης. Αναφέραμε σε μία πρόσφατη παρουσίαση που κάναμε στον Πρωθυπουργό μαζί με τον κύριο Χατζηδάκη ότι εκεί θα μπει η κάρτα ΑΜΕΑ. Θα μπαίνουν και άλλα έγγραφα ταυτοποίησης στην πορεία μέσα στο Wallet και ο στόχος είναι αυτή η μετάβαση για την οποία συζητούσαμε εδώ και χρόνια της κλασικής παλιάς αστυνομικής ταυτότητας να μπορέσει να εισαχθεί στο κινητό τηλέφωνο για να περάσει η Ελλάδα με ένα άλμα στη ψηφιακή εποχή ακόμη και σε πράγματα τα οποία φαντάζουν να είναι απλά και καθημερινά αλλά στη πραγματικά απελευθερώνουν πολλές ώρες για τον κόσμο ο οποίος είχε ταλαιπωρηθεί από τη γραφειοκρατία εδώ και χρόνια και απελευθερώνουν και μία διάσταση ότι το ελληνικό Δημόσιο μπορεί να αλλάξει που είναι και σημάδι και για τον ιδιωτικό τομέα.

Μπορούν να ψηφιοποιηθούν όλες οι υπηρεσίες του Δημοσίου; Ποιο είναι το επόμενο project που θα δούμε σύντομα;

Θα σας έλεγα ότι στην πραγματικότητα αυτό είναι το στοίχημα του Ταμείου Ανάκαμψης. Κοιτάξτε πως έχει εξελιχθεί το gov.gr., το οποίο ξεκίνησε το Μάρτιο του 2020 ως κεντρική πύλη εξυπηρέτησης του πολίτη από το Δημόσιο συγκεντρώνοντας αρχικά 501 υπηρεσίες που προϋπήρχαν. Σήμερα αυτές έχουν γίνει περίπου 1.500. Έπειτα φέτος αναμένεται να προσεγγίσουμε ή να ξεπεράσουμε το 1 δις ψηφιακές συναλλαγές, όταν το 2019 είχαμε μόλις 34 εκατ. Εάν διαιρέσει κανείς αυτό το νούμερο με τον πληθυσμό βλέπει πόσες ουρές έχει αποφύγει κατά μέσο όρο ο κάθε συμπολίτης μας πόσες φυσικές μεταβάσεις σε δημόσιες υπηρεσίες δεν έχουν πραγματοποιηθεί και αυτό πέρα από κερδισμένος χρόνος είναι σεβασμός απέναντι σε κάθε πολίτη και αξιοπρέπεια ειδικά για εκείνους οι οποίοι είναι η πρόσθετη πρόκληση για αυτούς η αλληλεπίδραση με το Δημόσιο.

Η ψηφιακή στρατηγική λοιπόν βοηθά τον εργαζόμενο γονιό, βοηθά τα άτομα με αναπηρία, βοηθά τον απόδημο, βοηθά τον κάθε φορολογούμενο να βλέπει με τη μεγαλύτερη δυνατή ορατότητα πού δαπανάται το κάθε ευρώ και με διαύγεια και με διαφάνεια και στο τέλος της ημέρας η ψηφιακή πολιτική είναι μία κοινωνική πολιτική ακριβώς για αυτόν το λόγο. Αυτή είναι η δέσμευση της Κυβέρνησης, αυτό είναι το όραμα του Πρωθυπουργού.

Ποιο είναι το επόμενο project που θα δούμε σύντομα;

Ήδη τις τελευταίες εβδομάδες από κοινού με τον Υπουργό Εργασίας κύριο Χατζηδάκη παρουσιάσαμε δύο πρωτοβουλίες: τη ψηφιοποίηση του ΤΕΚΑ για να μπορεί κανείς να βλέπει τον ατομικό του φάκελο σε σχέση με το τι αποταμιεύει και παρουσιάσαμε και τα ψηφιακά ΚΕΠΑ το οποίο – εάν θέλετε – ήταν ένα από τα μεγαλύτερα αιτήματα τα οποία είχαν έρθει στα γραφεία μας από τον κόσμο. Και έτσι το πρώτο βήμα έγινε σε σχέση με τη ψηφιοποίηση της αίτησης, στο τέλος της ημέρας αυτό θα γίνει μία διαδικασία η οποία πραγματικά θα εμπνέει σεβασμό και αξιοπρέπεια όπως είπα πριν.

Τα βήματα τα οποία εκκρεμούν ακόμη είναι αρκετά: Η ίδρυση ατομικής επιχείρησης, είναι κάτι το οποίο θα έχει γίνει πριν από το τέλος του έτους. Ο φάκελος μεταβίβασης ακινήτων στους συμβολαιογράφους, είναι επίσης κάτι το οποίο είναι υπό διαμόρφωση αυτή τη στιγμή.

Και βέβαια και πολλές άλλες πρωτοβουλίες οι οποίες δεν αφορούν μόνο την κεντρική κυβέρνηση αλλά διαρθρώνονται συνολικά στη χώρα σε σχέση με τους Δήμους. Το πρόγραμμα των «Έξυπνων Πόλεων» αφορά τους 332 Δήμους της χώρας τους οποίους χρηματοδοτούμε με 320 εκατ. ευρώ με ένα συγκεκριμένο budget για κάθε Δήμο. Σε αυτό θα προσθέσουμε επίσης και τη ψηφιοποίηση των ΔΕΥΑ που είναι ουσιαστικά οι εταιρείες των Δήμων οι οποίες ασχολούνται με την ύδρευση πάλι για να επικουρήσουμε με στοχευμένα εργαλεία. Εδώ ο στόχος ποιος είναι; Ο στόχος είναι πολλές μικρές αλλαγές οι οποίες όλες μαζί αθροίζονται σε μία πολύ μεγάλη ποιοτική αλλαγή η οποία είναι μεγαλύτερη από το άθροισμά τους. Είναι νιφάδες που αθροίζουν μία χιονοστιβάδα. Η χιονοστιβάδα αυτή, ουσιαστικά, έρχεται να αλλάξει τελείως τον τρόπο με τον οποίον το κράτος λειτουργεί και τον τρόπο με τον οποίο το αντιλαμβανόμαστε.