Κύριε Υπουργέ, αυτές τις ημέρες  συμπληρώνονται δύο χρόνια από την ενεργοποίηση του gov.gr. Ποιος είναι ο απολογισμός του;

Για εμάς στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κύριε Οικονόμου, το gov.gr είναι ένα εμβληματικό έργο και αντιπροσωπευτικό της φιλοσοφίας μας. Είναι ένα έργο που είχαμε σχεδιάσει από την πρώτη στιγμή, αλλά υλοποιήσαμε λίγους μήνες νωρίτερα, προκειμένου να μπορεί το κράτος να εξυπηρετεί τους πολίτες από απόσταση στη διάρκεια του πρώτου lockdown. Με γνώμονα το ότι «το κράτος είναι ένα», θελήσαμε να συγκεντρώσουμε σε ένα και μόνο σημείο όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες του. Ξεκινήσαμε με 501 που προϋπήρχαν, προσθέσαμε δυο από τις πιο συχνές υπηρεσίες, την εξουσιοδότηση και την υπεύθυνη δήλωση, και σήμερα έχουμε φτάσει τις 1.368 και προσθέτουμε νέες διαρκώς.

Διαπιστώνουμε ότι το κράτος αυτά τα δύο χρόνια άλλαξε σε μεγάλο βαθμό. Ο πολίτης προσαρμόστηκε ή μήπως και εκεί χρειαζόμαστε μια ψηφιακή επανάσταση μέσω της εκπαίδευσης;

Σε αυτά τα δυο χρόνια υπάρχει πολύ μεγάλη προσφορά ψηφιακών υπηρεσιών, οι οποίες είναι απλά σχεδιασμένες και δουλεύουν. Οι υπηρεσίες που σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν για τις ανάγκες αντιμετώπισης της πανδημίας συνέβαλαν στο να εξοικειωθούν οι πολίτες με αυτές πολύ γρήγορα. Ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός πολιτών, πριν απευθυνθούν σε δημόσια υπηρεσία ελέγχουν εάν η διαδικασία που θέλουν να διεκπεραιώσουν γίνεται ψηφιακά – και σε πάρα πολλές περιπτώσεις ανακαλύπτουν πως όντως γίνεται. Οι πολίτες έχουν μια θετική στάση απέναντι στο ψηφιακό κράτος. Από μεριάς μας, προσπαθούμε για την βελτίωση και ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων και ως παράδειγμα αναφέρω τα δωρεάν προγράμματα για βελτίωση ψηφιακών δεξιοτήτων που παρέχονται στην Ψηφιακή Ακαδημία Πολιτών. Γίνονται και σχεδιάζονται πολλά βήματα, και στην εκπαίδευση αλλά και σε άλλους σταθμούς της ζωής, όπως η στρατιωτική θητεία, στη διάρκεια της οποίας θα υπάρχει ψηφιακή εκπαίδευση.

Το gov.gr αποτελούσε μέρος των προεκλογικών σας δεσμεύσεων. Μετέβαλε η πανδημία τη φιλοσοφία και τις προτεραιότητές σας;

Από την πρώτη στιγμή, η φιλοσοφία μας είχε τον πολίτη στο επίκεντρο – πώς, δηλαδή, θα δημιουργήσουμε υπηρεσίες λειτουργικές, σχεδιασμένες απλά, με στόχο την ευκολότερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση του. Όταν ξέσπασε η πανδημία, ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελούσε ήδη μια μεγάλη εκκρεμότητα για την Ελλάδα. Αυτή η εκκρεμότητα μετατράπηκε σε αναγκαιότητα: το διακύβευμα δεν ήταν πλέον η διευκόλυνση των πολιτών στις καθημερινές τους συναλλαγές με το Δημόσιο αλλά η προστασία τους και ο περιορισμός της διασποράς. Ο κορωνοϊός δεν ανέτρεψε τον σχεδιασμό μας, αλλά λειτούργησε ως επιταχυντής του, κι αυτό αποτιμάται αριθμητικά καθώς τα τελευταία χρόνια, παρακολουθούμε μια εντυπωσιακή εκθετική αύξηση στη χρήση των ψηφιακών υπηρεσιών. Το 2018, είχαν καταγραφεί 8.800.000 ψηφιακές συναλλαγές, το 2019 ο αριθμός έφτασε στα 34.000.000, το 2020 στα 94.000.000 και το 2021 στα 567.000.000. Για να το μεταφράσουμε σε χρόνο που κερδήθηκε, ο αριθμός αυτός δείχνει ότι το 2021 κάθε ενήλικος συμπολίτης μας γλίτωσε κατά μέσο όρο περισσότερες από 60 ουρές σε γκισέ δημοσίων υπηρεσιών.

Ψηφιακό δεν είναι κάτι το μεταμοντέρνο ή κάτι το αφηρημένο. Είναι κάτι που αφορά την εξυπηρέτηση του πολίτη, τα προβλήματα τα οποία ένας πολίτης αντιμετωπίζει απέναντι στο «πεδίο» και κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε να διευκολύνουμε τη ζωή του.

Μεγάλη εξέλιξη αποτέλεσε σίγουρα το emvolio.gr, μια πρωτοποριακή πλατφόρμα και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, που βοήθησε πολύ. Τι κερδίσαμε από αυτήν την εμπειρία; Μπορούμε να την αξιοποιήσουμε και στο μέλλον;

Το emvolio.gov.gr δημιουργήθηκε στις αρχές του 2021 όταν όλες οι χώρες, βρέθηκαν μπροστά στην πιο περίπλοκη άσκηση εφοδιαστικής αλυσίδας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Ελλάδα σχεδίασε και υλοποίησε ένα σύστημα αμιγώς ψηφιακό, από τις προμήθειες των εμβολίων και τη λειτουργία των εμβολιαστικών κέντρων έως το κλείσιμο των ραντεβού μέχρι και την έκδοση των πιστοποιητικών. Δημιουργήσαμε ένα σύστημα φιλικό προς τον πολίτη, που, αξιοποιώντας τα φαρμακεία και τα ΚΕΠ ως εναλλακτικά φυσικά σημεία επαφής, λειτούργησε χωρίς σοβαρές αρρυθμίες ήδη από την πρώτη ημέρα που ενεργοποιήθηκε. Το σύστημα του εμβολιασμού έχει γίνει σημείο αναφοράς διεθνώς, ενώ το ψηφιακό πιστοποιητικό έχει «ελληνικό χρώμα». Αξιοποιώντας την εμπειρία των πολιτών και την εξοικείωσή τους με το κλείσιμο ραντεβού για εμβολιασμό, και σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, αναβαθμίζουμε την υπάρχουσα πλατφόρμα για ραντεβού στο Σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Πολύ σύντομα, πανεύκολα και με τέσσερα μόλις «κλικ», ο πολίτης θα μπορεί να κλείνει ραντεβού στη δομή ή τον γιατρό που επιθυμεί, όπως ακριβώς γίνεται και με το εμβόλιο, και στόχος μας είναι αυτό να επεκταθεί σε όλο τον χώρο της Υγείας.

Τελειώνουμε με την πολιτική: Ακούγονται πολλά σενάρια πρόωρων εκλογών λόγω του ουκρανικού. Τα θεωρείτε πιθανά;

Όπως έχει πει ήδη πολλές φορές ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας. Η μέριμνα και η σκέψη της κυβέρνησης είναι πώς, με πράξεις, θα σταθεί στο πλευρό της κοινωνίας για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που καθημερινά συναντάμε και που αφορούν το σύνολο των πολιτών, το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Αυτή είναι η μέριμνά μας, αυτές είναι οι προτεραιότητές μας, με αυτό ασχολούμαστε και με τίποτα παραπάνω. Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η χώρα σε αυτήν τη συγκυρία είναι από το «κυβερνάν» να περάσουμε στο «εκλέγεσθαι».

Το κράτος ψηφιοποιείται. Οι δήμοι θεωρείτε ότι βαδίζουν με τις ίδιες ταχύτητες; Πως πηγαίνει το πρόγραμμα «smart cities» για τις έξυπνες πόλεις; Είχατε ανακοινώσει πόρους ύψους 10 εκατ. ευρώ που έχει λαμβάνειν η Θεσσαλονίκη. Σε τι φάση βρισκόμαστε;

Με το πρόγραμμα των «έξυπνων πόλεων» επιθυμούμε να «αποκεντρώσουμε» την ψηφιακή πρόοδο της χώρας από την κεντρική κυβέρνηση στην αυτοδιοίκηση. Πρόκειται, ουσιαστικά για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των δήμων, των δομών, των υποδομών και των υπηρεσιών τους, μέσα από ένα πρόγραμμα που θα αντανακλά τη φιλοσοφία μας και ταυτόχρονα θα αποτελεί «ιδιοκτησία» της εκάστοτε πόλης. Με τον τρόπο αυτό, η καμπύλη της εκθετικής προόδου στις ψηφιακές συναλλαγές θα συναντήσει την αναβάθμιση των υποδομών και την καθιέρωση νέων εργαλείων στην καθημερινότητα κάθε Δήμου.

Το πρώτο στάδιο του προγράμματος για τις «έξυπνες πόλεις» βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη: έχουμε ήδη παραλάβει τα στρατηγικά πλάνα των Δήμων που συμμετέχουν (μεταξύ των οποίων και της Θεσσαλονίκης) και μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγησή τους. Ο σχεδιασμός μας προβλέπει μέχρι τα μέσα του έτους να ξεκινήσει η υλοποίηση των έργων και μέχρι στιγμής κινούμαστε σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα – σε ορισμένες περιπτώσεις και ταχύτερα από αυτό.