Υπάρχει ένα ρητό το οποίο λέει πως «υπάρχουν δεκαετίες που δε συμβαίνει τίποτα – και εβδομάδες μέσα στις οποίες συμβαίνουν δεκαετίες». Οι κρίσεις έχουν ακριβώς αυτή την ποιότητα: πυκνώνουν τον πολιτικό χρόνο. Και ειδικά οι δώδεκα τελευταίοι μήνες είχαν ακριβώς αυτόν τον χαρακτήρα, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σε ό,τι αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό, έχει αναφερθεί πολλές φορές ότι λόγω της πανδημίας μια εκκρεμότητα δεκαετιών εξελίχθηκε σε αναγκαιότητα. Ως εκ τούτου, ο σχεδιασμός μας ως κυβέρνηση στο συγκεκριμένο πεδίο δεν ανατράπηκε, αλλά επιταχύνθηκε: όσα έπρεπε να κάνουμε για να διευκολύνουμε την καθημερινότητα του πολίτη, πλέον έπρεπε να τα φέρουμε εις πέρας γρηγορότερα, ώστε το κράτος να μπορέσει να συνεχίσει εύρυθμα τη λειτουργία του μέσα σε πρωτόγνωρες συνθήκες – και ώστε να μείνουμε όλοι μας ασφαλείς.

Ο κεντρικός πυλώνας της δράσης μας ήταν χωρίς αμφιβολία το gov.gr. Ξεκινήσαμε την 21^η Μαρτίου συγκεντρώνοντας 501 υφιστάμενες ηλεκτρονικές υπηρεσίες και μέσα σε δέκα μήνες ξεπεράσαμε τις χίλιες. Μεταξύ αυτών ήταν ορισμένες από τις συνηθέστερες συναλλαγές των πολιτών με το κράτος: εξουσιοδότηση, υπεύθυνη δήλωση, δημοτολογικά πιστοποιητικά, ληξιαρχικές πράξεις, διπλώματα οδήγησης είναι ορισμένες από τις διαδικασίες που μέχρι πριν από ένα χρόνο απαιτούσαν φυσική παρουσία σε κάποια υπηρεσία και πλέον ολοκληρώνονται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα από όπου και αν βρισκόμαστε. Η ψηφιοποίηση αυτή, από κοινού με τη σύλληψη και ανάπτυξη υπηρεσιών όπως η άυλη συνταγογράφηση και τα ψηφιακά ραντεβού μέσω τηλεδιάσκεψης σε ΚΕΠ, ΟΑΕΔ, Προξενεία και Εφορίες είχαν και έναν πρόσθετο χαρακτήρα: αυτόν της καταπολέμησης του ιού, μέσα από την τήρηση των μέτρων κοινωνικής απόστασης.

Από τους αριθμούς προκύπτει ότι οι συμπολίτες μας αγκάλιασαν τις νέες αυτές υπηρεσίες. Το 2020 είχαμε περίπου 95 εκατομμύρια ηλεκτρονικές συναλλαγές, είτε απευθείας μέσω του gov.gr είτε έμμεσα μέσω διαλειτουργικότητας (δηλαδή μέσα από κατάργηση περιττών γραφειοκρατικών διαδικασιών, όπου το ίδιο το Δημόσιο, με τη σύμφωνη γνώμη του πολίτη ή της επιχείρησης, ανακτά πληροφορίες που ήδη έχει). Ο αριθμός αυτός συνιστά εκθετική αύξηση σε σχέση με τα έτη 2019 (34,7 εκατομμύρια) και 2018 (8,8 εκατομμύρια), κάτι το οποίο υπογραμμίζει το μέγεθος της εκκρεμότητας που είχαμε να αντιμετωπίσουμε – αλλά και της ζήτησης που οι ψηφιακές υπηρεσίες έχουν από μεριάς των πολιτών.

Κυρίαρχο γεγονός των τελευταίων μηνών συνιστά επίσης η μετάβαση στην εποχή του 5G. Τα δίκτυα πέμπτης γενιάς κομίζουν καινοτομίες οι οποίες αλλάζουν ριζικά όχι μόνο την επικοινωνία, αλλά ουσιαστικά όλους τους τομείς παραγωγής σε διεθνές επίπεδο. Περαιτέρω, για τη χώρα μας ανοίγει νέους ορίζοντες για τις δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής σε ακριτικές και νησιωτικές περιοχές, χάρη σε εφαρμογές όπως η τηλεϊατρική και η έξυπνη γεωργία. Πριν από έναν και πλέον χρόνο, εκκρεμούσαν περίπου εβδομήντα νομοθετικές και διοικητικές πρωτοβουλίες που έπρεπε να ολοκληρωθούν ώστε να φτάσουμε στη δημοπρασία του φάσματος του 5G. Παρά το γεγονός ότι πολλές χώρες αναγκάστηκαν να πάρουν παράταση, η Ελλάδα ολοκλήρωσε όλα τα στάδια έγκαιρα, φέρνοντας εις πέρας μια ιδιαίτερα απαιτητική και καινοτόμα δημοπρασία, εισπράττοντας το προσδοκώμενο τίμημα και εξασφαλίζοντας τις βέλτιστες δυνατές προοπτικές για την ταχεία ανάπτυξη των δικτύων 5G. Επίσης, η δημοπρασία περιελάμβανε πολλαπλές καινοτομίες. Κυρίαρχη ανάμεσά τους είναι η ίδρυση του Ταμείου «Φαιστός» μέσω του οποίου στοχεύουμε στην ανάπτυξη ενός οικοσυστήματος, υποστηρίζοντας εγχώριες πρωτοβουλίες και προσελκύοντας ξένες επενδύσεις με επίκεντρο τα δίκτυα πέμπτης γενιάς.

Φυσικά, χρειάστηκε να προβούμε στην αξιοποίηση της τεχνολογίας τόσο στην ανάσχεση της πανδημίας μέσω των SMS στο 13033 (που χαρακτηρίστηκαν ως βέλτιστη πρακτική από τον ΟΟΣΑ), όσο και στην διαδικασία κλεισίματος ραντεβού για τον εμβολιασμό. Το emvolio.gov.gr συμπύκνωσε την εμπειρία μας από τη μέχρι σήμερα λειτουργία του gov.gr, καθότι αναπτύχθηκε μια πλατφόρμα που πλέον χαρακτηρίζεται διεθνώς ως εξαιρετικά αποτελεσματική και λειτουργική, ενώ η άυλη συνταγογράφηση χρησιμοποιήθηκε για να προτείνει το ίδιο το κράτος απευθείας ραντεβού στους πολίτες. Ταυτόχρονα, αναπτύχθηκαν πρόσθετα κανάλια (φαρμακεία, ΚΕΠ) για τους συμπολίτες μας με περιορισμένες ψηφιακές δεξιότητες. Η ανταπόκριση των πολιτών και οι εντυπώσεις που έχουν μοιραστεί για τη συνολική διαδικασία του εμβολιασμού δικαιώνουν τις παραπάνω επιλογές.

Τα επόμενα βήματά μας οριοθετούνται στην ίδια ακριβώς κατεύθυνση. Η Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού κωδικοποιεί το σύνολο των έργων τα οποία θα πραγματοποιηθούν στη χώρα μας τα επόμενα χρόνια – και μέσω των σημαντικών χρηματοδοτικών δυνατοτήτων του ταμείου ανάκαμψης. Ταυτόχρονα, θα συνεχίσουμε να εστιάζουμε στην καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων, απλοποιώντας και ψηφιοποιώντας τις διαδικασίες εκείνες που μέχρι σήμερα συνεπάγονται περιττό κόπο και χαμένο χρόνο. Πυξίδα μας παραμένει ένα κράτος πιο απλό, πιο λειτουργικό, πιο δίκαιο. Και η εμπειρία των τελευταίων δώδεκα μηνών θεμελιώνει πως η φιλοδοξία μας να φτάσουμε εκεί είναι απολύτως επιτεύξιμη.